Veterinariya virusologiyasi

Ekspress usullar. Patmaterialda virusni uchratishga asoslangan. Bu usullar virusni borligini tez aniqlaydi, ammo olingan ma’lumotlarni to‘lasincha to‘g‘riligi shubhaliroq.
Virusologik usullar. Bu usul patologik material tarkibidagi noma’lum virusni ajratib ularni serologik reaksiyalar yordamida farqlashga asoslangan. Ushbu usul o‘zining ko‘p mehnat talab qiladigan, uzoq vaqtga cho‘ziladigan tekshirishlari bilan farq qilib, qo‘zg‘atuvchi haqida to‘g‘ri javob beradi, ammo javobi retrospektivdir.


Diagnostikaning serologik usullari
Kasal hayvonlardan olingan juft zardobdagi antitelolarning titrini aniqlashga qaratilgan. Juda ishonchli bo‘lib to‘g‘ri javob beradi, lekin bu ham retrospektiv hisoblanadi.
Kasal hayvonlardan shunday patologik material, olinadiki, unda virusning katta bo‘lmagan konsentratsiyasi borligi faraz qilinadi.
O‘lgan yoki majburiy o‘ldirilgan hayvonlardan olingan patologik material hayvonning klinik o‘limidan yoki o‘ldirilgandan so‘ng 1-2 soatdan kechiktirmasdan (kechiksa materiallar bakteriyalar bilan ifloslanishi tufayli material olishning iloji bo‘lmaydi) olish kerak.
Patologik material sifatida ko‘pincha jarohatlangan organlardan (bir necha kub santimetr kattalikda) bo‘lakchalar olinadi:
a)sog‘ organlardan farq qiluvchi (shakli, kattaligi, rangi, yumshoq yoki qattiqligi va har xil o‘zgarishlar paydo bo‘lishi bilan);
b)jarohatlanishi mumkin bo‘lgan va o‘zida virus saqlovchi, buni o‘lim oldi klinik belgilariga qarab mulohaza qilinadi.
c)ko‘pincha virus-jigar, taloq, o‘pka, bosh miya, limfa tugunlari va buyrakda saqlanadi.
Laboratoriyada keltirilgan patologik material konservantlardan tozalanadi, tarozida tortilib o‘lchanadi va 2-3 qismga bo‘linadi.
So‘ngra jo‘natish xatining mazmuniga, materialning miqdoriga, uning sifatiga va ko‘rinishiga qarab tekshirish rejasi tuziladi.
Rejaga asosan patologik materialni kamida 2 usul bilan o‘rganish ko‘zda tutiladi va iloji boricha tez natija olish va ularni esa qo‘ldan kelguncha ishonchli usullar yordamida isbotlash kerak bo‘ladi. Shuning uchun material qismlarga bo‘linadi (bir qismi esa ehtiyotdan qoldiriladi).