«ветеринария» ихтисослиги бўйича олий ўҚув юртлари учун қЎлланма ички юқумсиз касалликлар фанидан



Download 3,72 Mb.
bet44/136
Sana28.06.2022
Hajmi3,72 Mb.
#717147
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   136
Bog'liq
Ички юкумсиз касал. практикум (1)

ДАВОЛАШ
Режа:
15.1. Санчиқ синдроми билан кечадиган касалликларнинг сабаблари,
таснифи ва асосий синдромлари.
15.2. Ўткир ошқозон кенгайиши билан касалланган отни қабул қилиш
ва даволаш тартибини тузиш.
Машғулотнинг максади: Студентларга «санчиқ синдроми» билан кечадиган касалликларнинг сабаблари, таснифи ва асосий синдромлари тўғрисида тушунча бериш, санчиқлар билан касалланган отни қабул қилиш ва даволаш тартибини ўргатиш.
Керакли асбоб-ускуна ва жихозлар: Отларни фиксация қилиш аслаҳалари, санчиқлар ҳақидаги жадваллар, лаборатория жиҳозлари, спазмолитик, оғриқ қолдирувчи дорилар, дезинфекцияловчи эритмалар, гипертоник эритма, отлар учун бурун-қизилўнгач зонди, Эсмарх кружкаси, тампонатор.
Машғулотнинг бориши: Колик (Colica) –безовталаниш билан ўтадиган санчиқ маъносини англатиб, бу гуруҳга ошқозон ва ичакларнинг кўп касалликлари киради ҳамда ошқозон-ичакларда озиқа массасининг тўхтаб қолиши, ҳазм трактининг моторикаси, сўрилиш ва секретор функцияларининг бузилиши билан ўтади. Бу касалликлар асосан бир туёкли ҳайвонларда ва баъзан бошқа ҳайвонларда учрайди.
Санчиқларнинг асосий сабабларидан бири организмда шартли рефлекслар стереотипининг бузилиши оқибатида марказий асаб тизими бошқарувчанлик хусусиятининг бузилиши ҳисобланади. Бунда вегетатив асаб тизимининг қўзғалувчанлиги ўзгаради, яъни симпатик ёки парасимпатик асаб тизимларининг қўзғалувчанлиги тормозланишига нисбатан кучли бўлади (дисфункция). Бу ўзгаришлар асосан ички аъзолар, яъни ошқозон ва ичакларда юз бериши мумкин.
Бундай сабабларга кўп миқдордаги сифатсиз озиқаларнинг берилиши, ҳайвонларни озиқлантириш, суғориш ва ишлатиш режимининг бузилиши, ташқи муҳит паст ҳароратининг умумий ва маҳаллий таъсири, олдинги чарви артериясида делафондия паразитларининг ривожланиши оқибатида қўёшсимон тугуннинг аневризими ва функциясининг бузилиши, ҳаво босими ва намлигининг ўзгаришлари оқибатида висцеро-висцерал ва сенсор-висцерал патологик рефлексларининг пайдо бўлиши ва бошқалар киради.
Ушбу омиллар таъсирида ошқозон ва ичаклардаги мотор, секретор ва сўрилиш функциялар рефлектор равишда бузилади, натижада сфинктрлар ва ичакларнинг айрим бўлакларида кучли спазм (спастик санчиқлар) кузатилади. Мотор фаолиятининг бузилиши эса ичак баъзи қисмларининг зўриқиши ва озиқа массасининг туриб қолиши, ачиш-бижғиш жараёнларининг ва газлар пайдо бўлишининг кучайишига олиб келади. Деворлар таранглашиб, интерорецепторлар қитиқланади (дистензион санчиқлар), чарвилар тортилиб таранглашади (чарви санчиқлари) ва қорин пардасидаги рецепторлар таъсирланади (перитониал санчиқлар). Аутоинтоксикация ҳамда организмнинг сувсизланиши (дегидратация) кузатилади. Жигар фаолияти бузилади. Қон қуюқлашиб, босими кўтарилади, ацидоз, тахикардия, ҳансираш каби ўзгаришлар кузатилади.
Санчиқлар Г.В.Домрачевнинг таснифлаши бўйича: ошқозон санчиқлари (ошқозоннинг ўткир ва сурункали кенгайиши), перитонитсиз кечадиган ичак санчиқлари (катарал спазм, метеоризм, химостаз ва копростаз, ичакларнинг тош, конкремент ёки гельминтлар билан тиқилиб қолиши) ва перитонит билан ўтадиган ичак санчиқлари (ичакларнинг туюлиши, буралиши, инвагинацияси, тромбоэмболияси пайтида келиб чиқадиган механик илеуслар) гуруҳларига бўлинади.
А.В.Синевнинг таснифлаши бўйича: механик ва динамик илеуслар фарқланади.
Динамик илеуслар келиб чиқишига кўра, спастик ва паралитик илеусларга бўлинади. Спастик илеусларга ошқозон кенгайиши, энтералгия, ичак метеоризми, паралитик илеусларга химостаз ва копростаз киради.
Механик илеуслар обтурацион (ичак каналининг тошлар, ёт нарсалар ёки гельминтлар билан тиқилиши), стронгуляцион (ичак бурамларининг тешикларга кириб қисилиб қолиши, ўралиб тушиши, баъзан ичак деворининг ташқарига буртиб чиқиши, ичак деворининг бир-бирига кийишиб қолиши - инвагинацияси, стенозлар, ичакнинг бўралиб қолиши), гемостатик (ичак артерияларининг тромбоэмболияси оқибатида келиб чиқадиган) илеусларга бўлинади.

Download 3,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   136




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish