«veterinariya farmatsevtikasi» kafedrasi

Dorilarning o‘zaro ta‘siri
Mumkin bo‘lmagan o‘zaro ta‘sirlar:
Haftada 15 mg dan yuqori dozada metotreksat qabul qilinganda: umuman nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatlar metotreksatning buyrak klirensini pasaytiradi, xususan salisilatlar esa, uni plazma oqsillari bilan bog‘idan siqib chiqaradilar, buning oqibatida metotreksatning gematologik toksikligi oshadi.
Ehtiyotkorlik bilan ishlatiladigan preparatlarning majmuasi:
Haftada 15 mg dan pastroq dozada metotreksat qabul qilinganda: umuman nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatlar metotreksatning buyrak klirensini pasaytiradilar, xususan salisilatlar esa, uni plazma oqsillari bilan bog‘idan siqib chiqaradilar, buning oqibatida metotreksatning gematologik toksikligi oshadi.
Antikoagulyantlar (geparin): trombositlarning funksiyasini bostirishi, me‘da va o‘n ikki barmoq ichak shilliq qavatini shikastlashi va peroral antikoagulyantlarni, ularni plazma oqsillari bilan bog‘idan siqib chiqarishi hisobiga qon ketishi xavfini oshiradi.
Boshqa nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatlar yuqori dozadagi (sutkada ≥3 g) salisilatlar bilan: sinergik samarasi hisobiga, me‘da-ichak yo‘llarining shilliq qavatlarida yaralarning paydo bo‘lishi va qon ketishlarining xavfi oshadi.
Urikozurik preparatlar (benzbromaron, probenesid): siydik kislotasini raqobatli tubulyar chiqarilishi hisobiga urikozurik samarasi pasayadi.
Digoksin: buyrak orqali chiqarilishini pasayishi oqibatida, digoksinning plazmadagi konsentrasiyasi oshadi.
Gipoglikemik preparatlar (insulin, sulfonilmochevina hosilalari): asetilsalisil kislotasi yuqori dozalarda gipoglikemik hususiyatlarga egaligi va sulfonilmochevinani plazma oqsillari bilan bog‘idan siqib chiqarishi hisobiga, gipoglikemik samarasi kuchayadi.
Trombolitiklar va antiagregantlar (tiklopidin): qon ketishi xavfini oshiradi.
Diuretiklar sutkada 3 g va ko‘proq dozadagi asetilsalisil kislotasi bilan birga: buyrakda prostaglandinlarning sintezini pasayishi oqibatida, glomerulyar filtrasiya pasayadi.
Tizimli glyukokortikosteroidlar, gidrokortizondan tashqari, glyukokortikosteroidlar salisilatlarning eliminasiyasini kamaytirishi tufayli, qondagi salisilatlarning konsentrasiyasi ularni qo‘llash davrida pasayadi, bekor qilinganidan keyin esa, salisilatlarning dozasini oshirib yuborilishining xavfi oshadi.
Angiotenzin-aylantiruvchi ferment ingibitorlari: asetilsalisil kislotasi sutkada 3 g va ko‘proq dozada prostagalandinlarning sintezini ingibisiya qilinishi oqibatida, glomerulyar filtrasiyaning pasayishini chaqiradi. Keyinchalik angiotenzin-aylantiruvchi ferment ingibitorlarini gipotenziv samarasini pasayishi kuzatiladi.
Valproat kislotasi: valproat kislotasini oqsillar bilan bog‘idan siqib chiqarishi hisobiga uning toksikligini oshiradi.
Alkogol: asetilsalisil kislotasi bilan qo‘shilganida me‘da-ichak yo‘llarining shilliq qavatiga shikastlovchi ta‘siri kuchayadi va qon ketishining vaqti uzayadi.
Narkotik analgetiklar, trombolitiklar va trombositlar agregasiyasini ingibitorlari, sulfanilamidlarning (shu jumladan ko-trimoksazol) samarasini kuchaytiradi.
Barbituratlar, litiy tuzlarining plazmadagi konsentrasiyasini oshiradi.
Magniy va/yoki alyuminiy saqlovchi antasidlar, asetilsalisil kislotasining so‘rilishini sekinlashtiradilar.
Mielotoksik dori vositalari preparatning gematotoksik ko‘rinishlarini kuchaytiradilar.