Vertebrae ning tanasi, boshi va chuqurasi bo‘ladi. Umurtqa tanasi

Ko‘krak umurtqalari qo‘yidagicha tuzilishga ega: prizma shaklidagi tanasi – corpus vertebrae; oldingi va keyingi bo‘g‘im chuqurchalari – fovea costalis craniales et caudalis – bu bo‘g‘im chuqurchalariga qovurg‘alarning boshi kelib joylashadi; yon o‘simtasi va unda qovurg‘a do‘ngligi birlashadigan bo‘g‘im maydonchasi – fovea costalis transversalis; yon o‘simtasida so‘rg‘ichsimon o‘simta – processus mamillaris; umurtqalar bir-biri bilan birlashishi uchun oldingi va keyingi bo‘g‘im o‘simtalari – processus articulares craniales et caudalis; elka o‘simtasi – processus spinosus; umurtqa yoyi – arcus vertebrae bo‘ladi. Umurtqa yoyida kaudal umurtqa kesigi – incisurae vertebralis caudalis yoki qon tomir va nervlar o‘tishi uchun qo‘shimcha umurtqalararo teshik – foramen intervertebralia mavjud.
Umurtqalarning elka o‘simtasi orqaga qarab egilgan bo‘lib, har xil hayvonlarda va turli ko‘krak umurtqalarida turli uzunlikda bo‘ladi: masalan:
qoramolda – 1-nchidan 4-gacha uzaya boradi, 2-nchidan to 9-gacha bo‘lgan ko‘krak umurtqasi yag‘rin asosini tashkil etadi – regiominterscapularis.
Hayvonlardagi farq qiluvchi xususiyatlari. Qoramolda – umurtqaning elka o‘simtasi uzun va keng, tanasi qisqaroq bo‘lib, umurtqaning yon teshigi - foramen
vertebrae laterale bo‘ladi. 12-nchi umurtqa – diafragma umurtqasidir. Qo‘yda –ko‘krak umurtqasining tanasini eng qisqasi 1-nchi, eng uzuni 13-nchi umurtqa hisoblanadi. 4-nchi va 5-nchi umurtqalarning ko‘ndalang o‘simtalari so‘rg‘ichsimon o‘simtadan butunlay ajralmagan bo‘ladi. Otda – umurtqa tanasi uchburchak prizma shaklida, elka o‘simtasining uchki qismi yo‘g‘onlashgan, ularning oldingi uchi o‘tkirlashgan, ko‘ndalang o‘simtaning bo‘g‘im yuzasi oxirgi umurtqalarda kranial qovurg‘a chuqurchasi bilan qo‘shiladi. 16-nchisi diafragma umurtqasi hisoblanadi. Pastki tarog‘i uncha yaxshi rivojlanmagan. Cho‘chqada – umurtqa tanasi qisqa, yarim aylana shaklda bo‘lib, umurtqa yoyi alohida umurtqaaro teshikka ega, har bir yon o‘simtalarda dorsoventral teshik bo‘ladi, yelka o‘simtasi keng va uzun bo‘ladi, 1-nchidan to oxirigacha elka o‘simtasi pasayib boradi, 12-nchi umurtqa diafragmaldir. Itda – umurtqa tanasida tarog‘i bo‘lmaydi,
elka o‘simtasi yumaloq, 1-nchidan to 9-gacha yuqoriga yoysimon tarzda qaytgan bo‘ladi, oxirgi ko‘krak umurtqalarda muskullar birlashishi uchun oldinga qo‘shimcha o‘simtalar chiqib turadi. 11-nchi umurtqa diafragmal umurtqa hisoblanadi