Вазирлиги ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети


Одамнинг витаминларга бўлган эҳтиёжи ва



Download 1,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet86/96
Sana23.02.2022
Hajmi1,33 Mb.
#141527
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   96
Bog'liq
yosh fiziologiyasi va gigiena fanining predmeti maqsadi vazifalari va ahamiyati

Одамнинг витаминларга бўлган эҳтиёжи ва
уларнинг етишмаслиги белгилари 
 
Витамин
Учраш жойи 
Кундалик эҳтиёжи 
Етишмаслик 
белгилари 
жараёнлари 
А 
Балиқ ёғи, тухум 
сариғи, жигар, 
сабзи, қизил қалампир, 
ўрик. 
0,9-1,8 мг. 
Шапкўрлик, тери, 
шохсимон модда 
қопламларини, ўсишни 
ва ривожланишни 
бузилиши. 
Д 
Балиқ ёғи, тухум 
сариғи, сут ва сут 
маҳсулотлари. 
2,5 мг. Болаларда 
ва ҳомиладор 
аёлларда- 10 мг. 
Рахит, ўсишнинг 
бузилиши, суякларнинг 
қотмаслиги, кальций 
алмашинувининг 
бузилиши. 
Е 
Барча кўкатлар 
таркибида, ўсимлик 
мойлари, мол гўшти, 
тухум сариғи. 
5 мг. 
Ҳужайраларда ҳимоя 
ва кўпайиш 
жараёнининг маромда 
кетиши. 
К 
Барча кўкатлар ва 
микроорганизмлар 
иштирокида 
синтезланади 
Ичак 
микроорганизмлари 
томонидан 
синтезланади. 
Қон ивишини маром -
лаштирувчи. Бехосдан 
қон кетиши. 


121 
в
1
Буғдой, ловия, нўхат,
тухум сариғи, ёнғоқ, 
жигар 
1,4-1,6 мг 
Асаб тизими 
шикастлари, фалажлар, 
мушаклар атрофияси, 
юрак фаолиятининг 
етишмовчилиги 
в
2
Жигар, буйрак, тухум 
сариғи, сут ва
сут маҳсулотлари, 
нўхат ва ловия 
1,8-2 мг 
Ўсишни секинлашуви, 
тери касалликлари, соч 
тўкилиши. 
в
12
Балиқ, жигар, буйрак 
5 мкг 
Камқонлик 
рр 
Жигар, буйрак, мол 
гўшти, нўхат, ловия, 
сўли уруғида 
9-15 мг 
Тери, овқат-ҳазм 
қилиш йуллари 
касалликлари, руҳий 
хасталиклар 
с 
Ҳўл мевалар, кўкатлар, 
лимон, карам, помидор, 
пиёз. 
75 мг 
Цинга, боғловчи 
тўқиманинг шикасти, 
юқумли касалликларга 
таъсирчанлик 
 
Мавзу буйича хулоса: 
 
Организмдаги барча моддалар ва энергия алмашинуви генетик ва физиологик 
механизмлар орқали бошқарилиб туради. Моддалар ва энергия алмашинуви туфайли 
организмда тириклик, ўсиш, ривожланиш ва ҳаракат амалга оширилади. 
 
Глоссарий 
 
Ассимиляция – ўзлаштириш, ҳаёт фаолияти учун зарур озуқа 
моддаларнинг организм томонидан ўзлаштирилиши. 
 
Диссимиляция – тирик организмларда органик бирикмаларнинг энергия 
ажратиши билан боғлиқ парчаланиш реакциялари. 
 
Витаминлар – тирик организмларнинг ҳаёт фаолияти учун зарур бўлган, 
кичик молекулали органик бирикмалар 
Оқсиллар – юқори молекулали табиий органик бирикмалар. 20 хил 
аминокислота бирикмаларидан тузилган. 
 
Ёғлар – глицерин ва ёғ кислоталарининг мураккаб эфири. 
Углеводлар – табиатда кенг тарқалган муҳим органик бирикма. 
Моносахаридлар. 


122 
 
 Назорат саволлари 
1.Болалар ва ўсмирларга витаминларнинг етишмаслигининг қандай белгилари 
бор? 
2. Қайси сабабларга кўра болаларда рахит касаллиги ривожланади? 
3. Оқсилларга бўлган эҳтиёжни аниқланг. 
4. Ёғлар алмашинувини аниқланг. 
5. Углеводлар болалар организми учун қандай аҳамиятга эга? 
6. Витаминларнинг қандай аҳамияти бор? 
 
Адабиётлар 
 
1. Алматов Х.Т. Улғайиш физиологияси. Т.2004 й. 
2. Тўхтаев Ф., Жабборов Р., Деҳқонов Ш. Ўсмирлар физиологияси.
Самарқанд.2007 й. 
3. Содиқов Б., Кучкарова Л. Болалар ва ўсмирлар физиологияси ва 
гигиенаси. Т.2005 й. 
4. Хрипкова А.Г. , Антропова М.В.Адаптация организма учащихся к 
учебной и физической нагрузкам.- М.; Просвещение,2002. 
5. Хрипкова А.С., Половое воспитание . - М.; Просвещение,2000. 
6. Маркосян А.А. К вопросу о возрастной физиологии.-М.: 2001
7. Шарипова Д.Д. Школьникам о здоровье.2003. 
8. Lauralee Sherwood. Fundamentals of Human Phsiology. West Virgina 
university.2012. 

Download 1,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   96




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish