Vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Adres kengligi - bu asosiy xotira yacheykalarini maksimal soni bo‘lib, u bevosita mikroprotsessor tomonidan adreslanishi mumkin.
Birinchi MP 4004 mikroprotsessori Inter firmasi (AQSh) tomonidan 1971 yilda chiqarilgan. Hozirgi vaqtda bir necha yuzlab turli mikroprotsessorlar chiqarilmoqda, lekin eng ommaviy va keng tarqalgani Intel va Intelga o‘xshash firmalaming mikroprotsessorlaridir.
Hamma mikroprotsessorlami 3 ta guruhga bo‘lish mumkin:




156'


4-bob. Texnik vositalar va ulaming rivojlanib borish istiqbollari

• 
  CISC turidagi (Complex Instruction Set Command) to‘liq to‘plamli buyruqlar tizimi bilan MP;
  
• 
  RISC turidagi (Redused Instruction Set Command) qisqartirilgan to‘plamli buyruqlar tizimi bilan MP;
  
• 
  MISC turidagi (Minimum Instruction Set Command) minimal to‘plamli buyruqlar tizimi bilan va etarlicha yuqori tezkorli MP.
  

§ 4.5. MA’LUMOTLARNI KIRITISH QURILMALARI


Skanerlar
Skaner - bu ma’lumotlami qog‘ozli hujjatdan bevosita ShKga kiritish qurilmasidir. Matnlar, sxemalar, rasmlar, grafiklar, fotografiyalar va boshqa grafik axborotlami kiritish mumkin. Skaner nusxa ko‘chirish apparatiga o‘xshab, qog‘ozli hujjatning tasviri nusxasini qog‘ozda emas, balki elektron ko‘rinishda yaratadi — tasviming elektron nusxasi yaratiladi (4.8-rasm).
Skanerlar hujjatlami qayta ishlash elektron tizimining muhim bo‘g‘ini va istalgan «elektron stol»ning kerakli elementidir. O‘z faoliyatining natijalarini fayllarga yozib va ma’lumotlami qog‘ozli hujjatlardan ShKga obrazlami avtomatik anglash tizimi orqali skaner yordamida kiritib, qog'ozsiz ish yuritish tizimini yaratishga amaliy qadam qo‘yish mumkin.
Skanerlar juda xilma-xildir va ularni bir qator belgilari bo‘yicha tasniflash mumkin. Skanerlar oq-qora va rangli bo‘ladi.





4.8 - rasm. Skaneming umumiy ko'rinishi.


Oq-qora skanerlar shtrixli va nimrangli tasvirlarni o‘qishi mumkin. Shtrixli tasvirlar nim ranglarni, yoki boshqaeha aytganda, kul rang darajalarini uzatmaydi. Nim rangli tasvirlar kul rangning 16, 64 yoki 256 darajalarini anglash va uzatish imkonini beradi.
Rangli skanerlar oq-qora va rangli asl nusxalar (originaler) bilan ishlaydi. Birinchi holatda ular ham shtrixli, ham nim rangli tasvirlarni o‘qish uchun ishlatilishi mumkin.
Rangli skanerlarda rangli RGB (Red-Green-Blue) modul ishlatiladi: skanerlanadigan tasvir aylanadigan RGB yorug‘lik filtri yoki ketma-ket




§ 4.5. Ma’lumotlami kiritish qurilmalari


157


yondiriladigan uchta rangli chiroqlar orqali yoritiladi; har bir asosiy rangga mos signal alohida qayta ishlanadi.
Uzatiladigan ranglar soni 256 tadan 65536 tagacha (High Color standard) va hatto 16,8 milliontagacha (True Color standard) tebranishi mumkin.
Skanerlaming o'tkazish qobiliyati tasviming bir dyuymdagi ajratiladigan nuqtalar miqdori bilan o‘lchanadi va 75 dan 1600 dpi gacha (dot per inch) bo‘ladi.
Konstruktiv jihatdan skanerlar dastakli va stolli bo'ladi.
Stolli skanerlar, o‘z navbatidaplanshetli, rolikli vaproektsion bo‘ladi.