«Jadvallar» - ma’lumotlami saqlash uchun xizmat qiladi;
«Talablar»- ma’lumotlami tanlash shartlarini berish ularga o’zgarishlar kiritish uchun xizmat qiladi; «Formalar» - ma’lumotlami ko'rish va tahrirlash uchun xizmat qiladi; «Sahifalar» - HTML (gipermatn) formatidagi fayllar, ular Access ma’lumotlarini Internet Explorer brauzeri yordamida ko’rish uchun ishlatiladi; «Hisobotlar» -ma’lumotlami umumlashtirish va chop qilish imkonini beradi; «Makroslar» - bir yoki bir qancha operatsiyalarini avtomatik ravishda bajaradi.
412
13 - bob. Ma’lumotlar bazalari va banklari
Access ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimiga (MBBT) kiritilgan har qanday ma’lumot jadvallarda saqlanadi. Jadvallaming qatorlari yozuvlar deb, ustunlari esa maydonlar deb ataladi. So‘rovlar jadvallardan ma’lumotlarni bir yoki bir necha kriteriylar (ko‘rsatgichlar) asosida tanlab olish uchun ishlatiladi. Jadvallar soni ham bir yoki bir nechta bo‘lishi mumkin. Access MBBTni ham barcha dasturlar kabi ish stolining «nyCK» tugmasi yordamida ishga tushirish mumkin. Bu dastur ishga tushganidan so'ng ekranda hosil bo‘lgan oynada ma’lumotlar bazasini yaratish yoki mavjud bazani ishga tushirish imkonini tanlash mumkin (13.4-rasm).
13.4-rasm. Microsoft Access MBBTning asosiy oynasi.
Ushbu oynadagi ko’pgina tugmachalar o‘zini ko‘rinishi va mohiyati jihatidan matn muharriri Word va jadval protsessori Excelning tugmachalariga o‘xshab ketadi. Haqiqatdan ham ular xuddi Siz o‘ylagandek ishlami va funksiyalami bajarish imkonini beradi. Masalan, faylni ochish, matnni chop qilish, orfografiyani tekshirish, qaychi va hokazolar. tíoshqa tugmachalar esa ma’lumotlar bazasini tuzish va unda ishlash bo‘yicha maxsus aniqlanilgan masalalami yechish uchun xizmat qiladi. ACCESS MBBTda ma’lumotlarni standart usul bilan olish imkoniyati amalga oshirilgan. Ushbu imkoniyat mos drayverlar orqali xilma-xil formatlardagi axborot massivlari bilan ishlaydigan ma’lumot bazalari bilan ish olib borishga qulay sharoitlar yaratadi. ACCESS MBBT bir-biri bog’liq bir qancha jadvallardan iborat bo‘lib (relyats'ion jadvallar), ularda qandaydir turdagi, formatdagi va ko’rinishdagi ma’lumotlar majmuasi saqlanadi. Unda har bir ma’lumot bazasining hamma obyekti va elementlarini o‘z ichiga oladi. Masalaning bunday qo‘yilishi obyektlarni saqlash, nushalash, yo‘qotish va boshqa operatsiyalarning amalga oshirilishini ancha osonlashtiradi. Jadvalning har bir maydoni uchun siz mumkin boTgan biror-bir ma’lumotlar turini tanlab olishingiz kerak. Har bir maydonda faqatgina bir xil turdagi ma’lumotlargina saqlanishi mumkin.
§ 13.4. Access ma’lumotlar bazasi
EU
ACCESS MBBTdagi hamma amallar juda oddiy holda sichqoncha turidagi manipulyator orqali osongina bajariladi. Sichqoncha bilan biror bir maydonni bossangiz, uning o‘ng chekkasida ro‘yxatni ochishga imkon beradigan tugmacha hosil bo‘ladi. Uni bosish bilan ro‘yxatdan kerakli imkoniyatini tanlab olish mumkin. Agarda jadvalni o‘zingiz tuzishga qiynalsangiz, bu ishda Sizga «Masterlar»yordamga keladi. Bular tegishli ishlar ketma-ketligini osongina amalga oshirishga yordam beradi. Ma’lumotlar bazasini yaratishning ikki yo‘li: oddiy yo‘l va baza qurish Master yordamida amalga oshirish mumkin. Oddiy yo‘lni tanlash uchun «Новая база данных» punkti tanlanadi. Usía yordami esa «Запуск мастера» punkti orqali amalga oshiriladi. Mavjud ma’lumotlar bazasini ochish uchun «Открыть базу данных»punkti tanlanadi va «ОК» tugmachasi bosiladi (13.5-rasm). Ma’lumotlar bazasini yaratishning oddiy yo’lidan boramiz. Bunda biz yuqoridagi oynadan «Новая база данных» bo’limini tanlaymiz. Shu holda quyida keltirilgan so‘rov-dialog oynasi hosil bo’ladi.
13.5-rasm. Microsoft Access MBBTda bazaning so'rov oynasi.
Biz eng avvalo bazaning asosi bo’lgan jadvalni yaratishimiz zarur. Shuning
uchun «Таблицы» imkoniyatini tanlaymiz. Bunda jadvalni yaratishning
uchta yo‘li taklif etiladi: konstruktor yordami bilan jadval tashkil etish
(sozdanie tablitsi v rejime konstruktora), jadval Ustasi yordami bilan jadval
yaratish va nihoyat ma’lumotlami kiritish yo‘li bilan hosil qilinadigan oddiy
jadval tuzish tartibi maydonlari nomi probellami ham hisobga olgan holda
64 simvoldan iborat bo’lishi mumkin. Jadvalning maydonlarini aniqlash uchun:
