Vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Bir kishi va ko‘p kishi foydalaniladigan ma’lumotlar bazasi
Ma’lumotlar bazasi foydalanuvchining bitta ShK monopoliya ixtiyorida bo'lishi mumkin. Bunday holatda u faqat mazkur ShK xotira diskasiga joylashtiriladi va axborot bazasiga bir vaqtda bir necha foydalanuvchining kirishi ta’minlanadi.
ShK tarmog’i mavjud bo'lgan holda ko‘p foydalaniladigan rejimda, «mashina-server»da joylashadigan markazlashgan ma’lumotlar bazasini saqlash va foydalanish imkoniyati tug'iladi. Bunday holatda har bir foydalanuvchi o‘z ShK orqali barcha foydalanuvchilar uchun umumiy bo’lgan markazlashgan axborot bazasiga kirishga ruxsat oladi.




128


3 - bob. Milliy iqtisodiyotdagi axborot jarayonlari


Ma’lumotlar bazasi qaytarilmaydigan ma’lumotlarning yaxlitlangan jamlanmasi sanaladi. Uning asosida mazkur sohaning barcha masalalari hal etiladi. Ma’lumotlar bazasida ko‘p qirrali kirish va aynan bir xil ma’lumotlardan turli foydalanuvchilar foydalanish imkoni mavjud.
Tashkil etiladigan ma’lumotlar bazasi tuzilmasi muammo sohasi ma’lumotlarining axborot-mantiqiy modelini aks ettirish lozim. Ma’lumotlar bazasidagi mantiqiy o‘zaro bog‘liqlik ma’lumotlar modeli turiga muvofiq tashkil etiladi.
Me’yoriy-ma’lumotnomali va boshqa ma’lumotlar qoida bo’yicha alohida to‘plamlarda joylashtiriladi. Bu to‘plamlami yuzaga keltirish va yuritish texnologiyasi o‘z xususiyatiga ega. Mazkur to‘plamlar ma’lumotlar bazasining boshlang'ich yuklanish bosqichida tashkil etiladi.
Operativ (tezkor) hisobot ma’lumotlari ma’lumotlar bazasiga vazifalami yechish reglamentiga muvofiq kiritiladi. Bu ma’lumotlar ma’lum davrda to’planadi. Ma’lum bir hisob-kitob qilingach (masalan, omborxonada qolgan tovarlami hisob-kitob qilish), to’plangan tezkor hisobot ma’lumotlari yo‘q qilinadi yoki arxivda saqlanadi.