Vazirligi I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

Nazorat savollari

1. 
   A iste'mol $ 3000 daromad bor. Albatta, xamr, shisha boshiga $ 3 turadi, va pishloq funti $ 6 turadi. iste'mol byudjet tortinmay chizilgan. Bu byudjet ehtiyot qiyaligi nima?
   
2. 
   sharob va pishloq uchun xaridorning befarqlik chiziqlar chizish. Tasvirlab bering va bu befarqlik egri to`rt xususiyatlarini tushuntirib.
   
3. 
   sharob va pishloq uchun beparvolik egri ustida bir nuqtasini tanlang va o`rnini bosish marginal tezligini ko`rsatadi. Nima o`rnini marginal darajasi bizga?
   
4. 
   sharob va pishloq uchun iste'mol byudjet sig`imi va befarqlik egri ko`rsating. optimal iste'moli tanlash ko`rsatadi. sharob narxi shisha boshiga $ 3 va pishloq narxi funti $ 6 bo`lsa, o`rnini marginal darajasi nima bu tegmaslikda?
   
5. 
   Vino va pishloq iste’mol qiladigan odamning daromadi 3000$ dan 4000$ga ko`tarildi. Agar vino ham, pishloq ham normal tovar bo`lsa, nima bo`lganini ko`rsating. Keyin agar pishloq past toifali tovar bo`lsa, nima bo`lishini ko`rsating.
   
6. 
   Pishloq narxi 6$ dan 10$ ga ko`tarildi, lekin vino narxi 3$ o`zgarmas qoldi.Iste’molchining o`zgarmas 3000$ daromadi uchun, bu ikki Tovar iste’moliga nima bo`lganini ko`rsating. Daromad va o`rin bosish ta’siriga ajrating.
   
7. 
   Pishloq narxining oshishi iste’mochilini ko`proq pishloq sotib olishga unday oladimi? Izohlang.
   

VIII BOB. BOZOR VA TAVAKKALCHILIK

Shu vaqtgacha biz barcha ko`rsatkichlar (narx, iste’molchi daromadi, ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori, olinadigan foyda, xarajatlar) aniq berilgan deb keldik. Lekin, real hayotda bozor sub’ektlari tomonidan qabul qilinadigan qaror noaniqliklar bilan bog’liq. Ma’lumki, to`g’ri qaror qabul qilishning asosiy sharti - bu axborot. Noaniqlik sharoitida qaror qabul qilish deganda, to`liq axborot bo`lmaganda qaror qabul qilish tushuniladi. Biror voqea yoki hodisa to`g’risida axborot to`liq bo`lmasa, qabul qilingan qaror salbiy oqibatlarga, ya’ni ma’lum yo`qotishlarga olib keladi. Ushbu yo`qotishlar tavakkalchilikni bildiradi.

Noaniqlik sharoitida qaror qabul qilishda tavakkalchilik (yo`qotish) darajasini bilish, uni oldini olish uchun, tavakkalchilik darajasini kamaytirish uchun, chora tadbirlar ko`rishga imkon beradi.
Noaniqlikka misol tariqasida jamg’arilgan pulni ishonchliroq bo`lgan bankka qo`yish yoki tavakkalchilik (yo`qotish ehtimoli ko`proq bo`lgan) yuqori bo`lgan, lekin shu bilan birga yuqori dividend olish mumkin bo`lgan tijorat fondlarga qo`yish to`g’risida qaror qabul qilishni keltirish mumkin. Xuddi shunday noaniqlik sharoitida iste’molchilar tomonidan ham, ishlab chiqaruvchilar tomonidan ham, sotuvchi va xaridorlar tomonidan qaror qabul qilishga to`g’ri keladi va bu qabul qilingan qarorlar albatta, ma’lum darajadagi tavakkalchilik (yo`qotishlar) bilan bog’liq bo`lishi mumkin. Noaniqlik cheklangan resurslarni samarasiz taqsimlanishiga, ortiqcha sarflarga, vaqtni yo`qotishga olib keladi.

1.