Vazirligi I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

Befarqlik egri chizig`iikki eng yirik namunasi

Befarqlik egri chizig`i bizga iste’molchining bir tovarni ikkinchi biriga alishtirmaslik xohishi haqida “ma’lumot beradi”. Bir mahsulot or’nini boshqasi bosa olsa, befarqlik egri chizig`i tanlash osonlashadi, aks holat bo`lsa, aksincha, qiyinlashadi. Buning to`g’riligini ko`rish uchun, bir holni ko`rib chiqamiz.

Mutloq o`rin bosuvchilar: tasavvur qiling, kimdir sizga 10 sentlik tanga bilan nikel bo`lagi to`plamini taklif qildi. Siz ushbu farqli narsalarni qanday baholar edingiz?
Odatga ko`ra, siz ikkalasining ham pulga chaqsa bo`ladigan qiymati haqida o`ylar ediniz. Agar shunday bo`lsa, siz to`plamdagi nikel va pulning qanchaligini e’tiborga olmay ikkita nikel bo`lagini bitta o`n sentlik tangaga ayirboshlardingiz. Sizning ushbu nikel va pul orasidagi o`rin bosish qiymatingiz ikkiga bir bo`lar edi.
Biz sizning befarqlik egri chizig`iingiz ya’ni nikel va pul o`rtasidagi afzal ko`rish sig`imingizni 5-chizmada aks ettirib beramiz. O`rin bosish qobilyati o`zgarmas bo`lgani sabab, befarqlik egri chizig`ito`g’ri chiziq vazifasini o`taydi. Bu to`g’ri befarqlik egri chizig`i tufayli yuqoridagi ikki Tovar bir-birining o`rnini mukammal bosa oladi.
Mutloq bir-birini to`ldiruvchilar: Tasavur qiling, kimdir sizga oyoq kiyimlar to`plamini tavsiya etdi. Ularning ba’zilari oyog’ingizga mos tushdi, ba’zilari esa yo`q. Siz ularni qanday baholar edingiz? Bu vaziyatda siz, albatta, o`lchami mos kelganlarga e’tibor qaratsiz. Boshqa so`z bilan aytganda, siz faqat tanlab olgan oyoq kiyimlaringiz ustidan “hukm chiqararasiz”. Beshta chap va yettita o`ng poy oyoq kiyimidan faqat beshta juftlik olishingiz mumkin.

Agar chap jufti bo`lmasa, itta o`ng oyoq kiyimni olganning foydasi yo`q. biz chap va o`ng oyoq kiyimlarining befarqlik egri chizig`iga qanday mos kelishini 5-b chizmada tasvirlaymiz. Bu yerda 5 ta o`ng va 5 ta chap oyoq kiyimlari 5 ta o`ng va 7 ta chap hamda 5 ta chap va 7 ta o`ng oyoq kiyimlari bilan teng rol o`taydi. Shuning uchun befarqlik egri chizig`ito`g’ri chiziqlardir. To`g’ri chiziqli befarqlik egri chizig`ilar holatiga ko`ra biz ikki xil variant bir-birining o`rnini to`la bosa oladi deyishimiz mumkin. Haqiqiy hayotda, albatta, na mukammal o`rin bosa oladi (nikel va sent pullar kabi) va na mukammal bir-birini to`ldiradi(o`ng va chap oyoq kiyimlari kabi). Odatda, befarqlik egri chizig`iichki xohishdan kelib chiqadi, to`g’ri chiziq kabi bir xil bo`lavermaydi.

3.