Varieties hand out notes uzb

2.11.7-rasm. O‘simlikning zararlangan qismi 
 
Po‘stloqxo‘r ipak qurti tomonidan 
Po‘stloqxo‘r ipak qurti lichinkasi yetkaziladigan zarar daraxt po‘stlog‘i bilan 
oziqlanadi.
O‘simlik biti (shira) 
Zararkunandaning ilmiy nomi: Aphididae oilasiga mansub turli xil turlari 
mavjud
Belgilari 
O‘simlik biti anor bog‘larida ko‘p uchraydigan va jiddiy zarar yetkazadigan 
zararkurandadir. U asosan bahorda yosh novdalarda, barglarda va bazan gullarda 
o‘simlik shirasini so‘rib oziqlanuvchi hasharot hisoblanadi. Daraxt shirasini so‘rib, 
daraxtlarni kuchsizlantiradi, gullariga zarar yetkazadi, hosilni kamaytiradi va uning 
sifatining pasayishiga sabab bo‘ladi. Bitlarning ko‘p miqdorda bo‘lishi daraxtlarni 
o‘sishdan to‘xtatadi, yosh daraxtlarda barglar to‘kilishiga yoki yoshi katta 
daraxtlarda meva to‘kilishiga sabab bo‘ladi hamda to‘kilgan mevalar o‘rnini 
egallaganlari esa bozorgirligi past va mayda bo‘ladi. Mavsum oxiri, avgust oylarida 

---

131 
meva pishishga yaqinlashganda biri- biriga tegib turgan mevalar orasida hosil 
bo‘lgan bitlar shirasi mevalarning chirishiga sabab bo‘ladi yoki ularning sifatini 
buzadi. Bit shirasi mevaning tashqi qobig‘ida qurumli mog‘or shakllantiradi, va 
mevani undan tozalash juda mushkil bo‘lishi mumkin. (2.11.8-rasm) 
Nazorat qilish 
O‘simlikning zararlangan qismlarini kesib oling va yo‘q qiling.
Daraxtlarga yaxshi shakl berib, butalab ular orasida havo aylanishini 
yaxshilang.
Bitlarga qarshi kurashish choralari zararlanish qay darajada jiddiyligiga qarab 
har xil bo‘lishi mumkin. Biologik nazorat va insektisidlardan foydalangan holda 
ularga qarshi kurashiladi.
Soni ortib ketganda mutaxassislar tavsiyasi bilan qo’shimcha kimyoviy kurash 
choralarini qo’llash mumkin.