Variant 3 Fan. Uning asosiy mazmuni va mohiyati. Tayanch iboralar

Iqtisodiy prognoz - bu hozirgi zamondan prognoz sarhadiga tomon inerstiya bo’yicha harakatlanishda iqtisodiy rivojlanishni ko’rib chiqish natijasida olingan prognoz ob’ektining kelajakning ma’lum davridagi holati manzarasvdir. Kelajakning ma’lum belgilangan davrida muayyan iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy va boshqa maqsadlarga eripshsh imkonini beradigan iqgisodiy rivojlanish tendenstiyalarini prognoz qilish normativ prognoz qilish deb ataladi. Bu holda zamonda mo’ljal olish «kelajaqdan hozirgi zamonga» sxemasi bo’yicha amalga oshiriladi.
Iqtisodiy jarayonlar va hodisalarni prognoz qilish metodologiyasi tadqiq qilishning quyidagi asosiy bosqichlarini o’z ichiga oladi: prognoz qilishdan oldin mo’ljal olish (prognoz ob’ektini, predmetini, tadqiqot maqsadlari, vazifalari, ishchi gipotezalari, metodlari, tuzilishi va tashkilotini aniqlash); prognoz muddati (ma’lumotlar to’plash, ob’ektning jqtisodiy rivojlanishigaularning ta’sirini o’rganish, olingan ma’lumotlarni qayta ishlash); ob’ektning xususiyati va tuzilishini aks etshruvchi iqtisodiy ko’rsatkichlar va o’lchamlar tizimini o’z ichiga oluvchi bopshangich modeya; tadqiqotchilik prognozi (istiq-bollar va muammolarni aniqlash uchun prognoz fonidagi omillarni e’tiborga olgan holda boshlang’ich modelni kelajakka proekstiya qilish); normativ prognoz, ya’ni boshlang’ich modelni kelajakka proekstiya qilish; progaostik modellarning haqqoniylik darajasini baholash va ularga aniqlik kiritish; ekspertlarni so’rovdan o’tkazish; prognostik modellar asosida qabul qilinadigan qarorlarni maqbullashtirish uchun tavsiyalar ishlab chiqish.
Iqtisod sohasida prognoz va ilmiy bashorat qilishning vazifasi o’rganilayotgan ob’ektning iqtisodiy rivojlanishi sabablari, qonunlari va harakatlantiruvchi kuchlarini ochib berish, ular asosida kelajak haqida axborot olishdan iborat. Iqtisodiy rivojlanishni prognoz qilish natijalaridan ijtimoiy jarayonlarni maqbul boshqarish strategiyasini ishlab chiqishda foydalanish mumkin.