Valuta-kredit munosabatlari

7.3. To‘lov balansi tuzishning metodologik asoslari
To‘lov balansini tuzish XVF tavsiya qilgan usul asosida har
bir bitim bo‘yicha ikkiyoqlama buxgalteriya yozuviga asosan olib
boriladi. Balans hisob raqamining kreditida eksport, olingan daro-
mad, passivlarning oshishi va aktivlarning kamayishi, debet to-
monida – import, to‘langan daromad, passivlar kamayishi va
aktivlar ko‘payishi aks ettiriladi.
To‘lov balansida bitim bajarilish vaqti ikkiyoqlama yozuvda
aks ettiriladi, ya’ni valuta tushumi va chiqimini ko‘rsatadi.
To‘lov balansida mahalliy va chet ellik rezidentlar o‘rtasida
amalga oshiriladigan barcha savdo operatsiyalari, xizmatlar, qim-
matli qog‘ozlarni sotish va sotib olish, hadya va yordamlar ham-
da boshqa moliyaviy munosabatlar aks ettiriladi. Barcha ope-
ratsiyalar bo‘yicha yuzaga keladigan valutalar oqimi balansning
tushumlar va chiqim (xarajat)lar qismlarida o‘z ifodasini topadi.
To‘lov balansi ko‘pincha 1 yilga, ba’zi hollarda choraklik uchun
ham tuzilishi mumkin.
Umumiy holda to‘lov balansida keltiriladigan barcha opera-
tsiyalarni joriy operatsiyalari (eksport, import, foiz to‘lovlari va
hokazo) va kapital harakatiga bo‘lish mumkin. Aniqroq tarzda
bu moddalarni quyidagi jadvalda keltirishimiz mumkin.

---

140