Valuta-kredit munosabatlari

4-jadval
To‘lov  balansining  umumlashgan  shakli
To‘lov balansining kreditida mamlakat rezidentlari oladigan
tushumlar, debetida mamlakatga kelib tushgan tovar yoki xiz-
matlar  uchun  rezidentlar  tomonidan  to‘langan  valutalar  oqi-
mi aks ettiriladi.
To‘lov balansining debeti ma’lum bir davlatga kirib kelayot-
gan boyliklarni ko‘rsatadi. Chet elliklarni kreditlash debet ope-
ratsiyasi sifatida qaraladi, shuningdek, xalqaro import majburiyat-
lari  sifatida  ifodalanadi.  Shuning  uchun  ham,  mamlakatning
maxsus  rezervlarini  ko‘payishi  debetda  aniqlanadi,  kamayishi
esa kreditda bo‘ladi.
To‘lov balansida jami kredit summasi jami debet summasiga
teng bo‘lishi talab etiladi.
Joriy operatsiyalar balansi faqatgina savdo balansi qoldig‘i
haqida ma’lumot bermasdan, shu bilan birga, eksport va import
xizmatlari, shuningdek, bir tomonlama transfertlar (pensiyalar,
sovg‘alar,  pul  o‘tkazishlar  yoki  boshqa  chet  el  hukumatidan
yordamlar) kabilarni ham ifodalaydi.
To‘lov balansi moddalari 
1. Joriy operatsiyalar balansi (1.1+1.2+1.3) 
1.1. Savdo balansi. 
 
– tovarlar eksporti; 
 
– tovarlar importi 
1.2. Xizmatlar balansi. 
 
– nofaktor operatsiyalar (fraxta, sug‘urta, turizm va boshqalar); 
 
– kapital bo‘yicha xizmat (foydani o‘tkazish, foizlar olish); 
 
– mehnat bo‘yicha xarajatlar (chet elda ishlab topilgan pullarni 
uyiga yuborish va boshqalar) 
1.3. Bir tomonlama transfertlar: 
 
– xususiy pul o‘tkazishlar va hadyalar; 
 
– davlat transfertlari 
2. Kapital harakati balansi (2.1+2.2) 
2.1. Xorijdan olingan sof investitsiyalar 
2.2. Xorijdan olingan sof kreditlar: 
– qisqa muddatli; 
– uzoq muddatli 
3. Xato va tushirib qoldirilgan moddalar. 
4. To‘lov balansi jami (1+2) 
Chet el valutasining sof rasmiy (davlat) zaxirasining o‘zgarishi. 
 

---

141