Valeologiya asoslari

Abort va uning salbiy oqibatlari
R ossiyada bir yilda 4,5 m ln. ayol hom ilani abort qildirm oqda. 
A bort, asosan, hom ilaning 12 haftaligida am aga oshirilm oqda. A bort 
qildirishning sabablari: yosh, yetishmovchilik, hayot sharoiti, kasallikka 
chalinganlik, ko'pbolalik hisoblanadi. Abort sog'lom turm ush tarziga 
salbiy t a ’sir etuvchi noxush operatsiyadir.
Qadim zam onlarda hom ilani operatsiya yo'li bilan yo'qotish jam iyat 
tom on id an keskin qoralanar, bunga mxsat berilmas edi. O 'zbekistonda
102

---

abort aksariyat o n a h ay o ti xavf ostida b o ig a n d a g in a am alga oshirilga 
H o z ir esa m a m la k a tim iz d a a b o rt qildirish k o ‘p ay m o q d a.
A bort ikki tu r d a a m alg a oshiriladi:
S u n ’iy ab o rt.
B eixtiyor a b o rt.
S u n ’iy a b o rtd a b a c h a d o n b o ‘ynini kengaytirib, o p e ra tsiy a yo 
bilan
h o m ila o lib ta s h la n a d i. Bu usuldagi a b o rt fa q a tg in a ka 
t a ’m in la n g a n o ila , y o lg ‘iz o n a la r, k o ‘p b o lali o n a la r , ta la b a la
o 'q u v c h ila rd a am a lg a o shirilad i.
B e ix tiy o r a b o r t a tr o f d a g i l a r va o n a u c h u n k u tilm a g a n c
h om iladorlikning to'x tash id ir. B a’zan beixtiyor ab o rt ayolning istagij 
qarshi am alg a o shad i.
B u nday a b o rtg a ayoln ing ichki sekretsiya b ezlari kasalligi, yural 
qon to m ir kasalliklari, qon yaratuvchi organlarning kasalliklari, qonnii 
m os tu sh m a slig i, b u y rak kasalliklari va b o s h q a la r sa b ab b o ‘lis 
m um kin. B u n d a n tash q a ri, ayolning o g 'ir y uqum li k asallik lar bik 
og‘rishi, z a h a rla n ish i, toksik oznin g og ‘ir shakli va b o sh q a la r ha 
abort qilishga sab ab b o ia d i.
Beixtiyor a b o rt qilinadigan b o is a , ayol tibbiy k o 'rik d an o'tkazilac
A bort q ild irish ayol o rg an izm ig a jidd iy sh ikast e tk a z a d i, tui 
a s o ra tla rn i k e ltirib c h iq a ra d i. M asalan : b a c h a d o n n in g m exan 
zararlan ish i, k o ‘p q o n ketib qolishi, erroziya, p o lip o ‘sib chiqisl 
b a c h a d o n n ay in in g y a llig ia n is h i va boshqalar. B a’zan b a c h a d o n ol 
tash lan ad i. S h u n d a y qilib, a b o rt ayol o rg an izm ini jid d iy zararlayc 
tu rli a so ra tla rn i keltirib ch iq arad i, s o g iiq q a salbiy t a ’sir etad i.
A bort ayol psixikasiga h a m noxush t a ’sir k o 'rsa ta d i. A bortd; 
so'n g ayol o 'z in i y o m o n his e ta d i, tushkunlikka tu sh ib , kayfiyats 
bo'lib qoladi, b a ’zi ayollar spirtli ichim liklar ichishni, tam ak i chekish 
istaydilar, b a d ja h l, serzard a b o i ib qoladilar.
A bort q ild irg an ayol tu rli kasalliklarni y u q tirib olm asligi uchi 
quyidagi gigiyena q o id alariga am al qilishi kerak:
H a ra k at qilib y urib tu rish i kerak.
K o 'p ro q s o f h a v o d a b o 'lis h i kerak.
O g 'ir yuk k o 'tarm aslig i zarur.
O 'r in -k o 'r p a la r n i to za tu tish i lozim .
H a m m o m d a tik tu rib c h o 'm ilish i kerak.
T ashqi jin siy a ’zolarini to z a saqlashi zarur.
3-4 h a fta d a n keyingina jin siy aloqa qilishi m u m k in.
1 0 3
*

---