Va terrorizmga



Download 0,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet42/84
Sana31.12.2021
Hajmi0,78 Mb.
#271442
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   84
Bog'liq
Ekstremizm va terrorizmga qarshi kurashning manaviy-marifiy asoslari

«Jabhat an-nusra» («jabha» – front, «nusra» – yordam). To‘liq 
nomi – «Jabhat an­nusra li ahlish Shom» (Shom ahliga yor­
dam fronti) bo‘lib, u «al­Qoida» tashkilotining Suriya va Liviya 
hududidagi sho‘basi hisoblangan. 2016­yil 28­iyul kuni tashkilot 
o‘z nomini «Jabhat fath ash­Sham» deb o‘zgartirganidan so‘ng 
«Al­Qoida» aloqalar uzilganini e’lon qildi.


93
«Jabhat an­nusra» salafiy­jihodiy yo‘nalishidagi harakat bo‘lib, 
2012­yil yanvarda Suriyada yuzaga kelgan. Tez orada Suriya hu­
kumatiga qarshi kurashuvchi kuchlarning asosiylaridan biriga ay­
landi. Harakat oldin Iroqda Abu Mushab Zarqoviy qo‘l ostida 
harakat qilgan «al­Qoida» jangarilaridan tashkil topgan. 2011­yil 
martda Suriyada davlat to‘ntarishi boshlanishi bilan «al­Qoida» 
ushbu jangarilarni Suriyaga jo‘natgan. 
Frontning asosiy muassisi «Al­Fotih» laqabli suriyalik Abu 
Muhammad Juloniydir. «Al­Qoida» tashkilotining rahbari Ay­
man Zavohiriy «Jabhat an­nusra»ni «al­Qoida»ning Suriyadagi 
yagona bo‘g‘ini sifatida e’tirof etadi.
Mamlakatdagi joriy hukumatni ag‘darish orqali dastlab Suri­
ya hududida, so‘ng barcha musulmon olamini birlashtirgan islom 
shariatiga asoslangan «islom xalifaligi»ni o‘rnatish maqsad qilin­
gan.
«Jabhat an­nusra» harakati «al­Qoida» tashkilotining «ji­
hod»ga targ‘ib etuvchi, «salafiy» aqidasiga asoslangan bo‘linma­
si hisoblanadi. Shuningdek, harakat nazariy jihatdan «Musulmon 
birodarlar» uyushmasi a’zosi bo‘lgan Said Qutbning qarashlari­
ga ham asoslanadi. «Jabhat an­nusra» harakatining asosiy g‘oyasi 
xalifalikni qayta tiklash, islom shariatini tatbiq qilish, jihod orqa­
li davlat tuzumini ag‘darish va qaysi yerga hukmron bo‘lsa, o‘sha 
yerda «islom davlati»ni qurishdan iborat.
Shu bilan birga, «Jabhat an­nusra» harakati alaviylar va shia­
larga qarshi ish olib borib, ularni kufr yo‘lini tutgan oqimlar, deb 
hisoblaydi.
«Jabhat an­nusra» Suriya, Livan, Iordaniya, Isroil va Falas­
tin davlatlarini o‘z ichiga olgan. Uning asosiy faoliyat uslublari 
xudkushlik amaliyotlari, portlovchi moddalar bilan to‘latilgan 
mashi nalarni portlatish, harbiy bazalarga hujumlar uyushtirish 
kabi harakatlar sanaladi.
«Jabhat an­nusra»ning bosh hay’ati – «Mujohidlar sho‘ro 
kengashi» deb nomlanadi. Undan keyin har bir mintaqada ki­
chikroq maslahat kengashlari turadi. Ushbu kengashlar guruhlar 


94
nomidan qarorlar qabul qiladi. Tashkilotni amir boshqarib, u bir 
vaqtning o‘zida ham siyosiy, ham diniy shaxs hisoblanadi. Un­
ga Suriya shahar va viloyatlaridagi mahalliy amirlar bo‘ysunadi. 
Shuningdek, alohida ishlarni bajaruvchi Mas’ullar ham bo‘lib, 
ular mablag‘larni yo‘naltirish, qurol­yarog‘larni qo‘lga kiritish ka­
bi ishlar bilan shug‘ullanadi.
Bundan tashqari, diniy ishlar, matbuot xizmati, tashqi ishlar 
bo‘limlari ham faoliyat olib boradi. «Jabhat an­nusra» haraka­
ti ayrim manfaatdor davlatlar hamda Yaqin Sharq va G‘arb dav­
latlaridagi ba’zi jamg‘armalar tomonidan maqsadli ravishda ajra­
tiladigan mablag‘lar, turli diniy, xayriya tashkilotlari, «al­Qoida» 
(2016­yilga qadar) kabi uyushmalar tomonidan moliyalashtiriladi. 
Shuningdek, harakat noqonuniy neft savdosi, insonlarni garovga 
olish ishlari bilan ham shug‘ullanadi.
«Jabhat an­nusra»ning tarkibida Pokiston va Afg‘oniston dav­
latlari hududidagi lagerlarda «al­Qoida» tomonidan tayyorlan­
gan va undan ajralib chiqqan jangarilar ko‘pchilikni tashkil etadi. 
Ma’lumotlarga ko‘ra, shu kunga qadar «Jabhat an­nusra» tomo­
nidan 70 dan ziyod xudkushlik amaliyotlari sodir etilgan. Shu­
ningdek, ular alaviy va shialardan iborat tinch aholiga ham hu­
jum uyushtirishgan.
«Global terrorizm indeksi» ma’lumotlariga ko‘ra, «Jabhat 
an­nusra» tomonidan amalga oshirilgan terrorchilik amaliyotlari 
natijasida 2015­yilda 600 dan ortiq inson vafot etgan. Jumladan
2015­yil sentyabr oyida jangarilar «Abu ad­Duxur» aerodromini 
qo‘lga kiritish chog‘ida asirga tushgan Suriya hukumatining 56 
nafar askarlarini qatl etgan.
Shuningdek, jangarilar 2014­yil avgust oyida BMTning 
tinchlikparvar kuchlaridan iborat 45 nafar kishini asir olgan. 
Ke yinchalik 20 million AQSH dollari evaziga ularni ozod et­
gan.
2012­yil dekabrda AQSH Davlat Departamenti, 2013­yil may 
oyida BMT Xavfsizlik Kengashi «Jabhat an­nusra» harakatini 
terrorchi tashkilotlar ro‘yxatiga kiritdi. Shuningdek, Avstraliya, 


95
Buyuk Britaniya (2013) hamda Rossiya (2014) kabi bir qator dav­
latlar ham mazkur uyushmani terrorchi tashkilot deb e’lon qil­
gan.
Umuman olganda, din bayrog‘i ostida talonchilik va bosqin­
chilik, terrorchilik va qo‘poruvchilik harakatlari sodir etilayot­
gani, narkobiznes va noqonuniy qurol­yarog‘ savdosi amalga 
oshirilayotgani, korxonalar va inshootlarga zarar yetkazilayotgani 
ham hech kimga sir emas. Bunday harakatlar ijtimoiy barqaror­
likning izdan chiqishiga, millatlararo va dinlararo adovat, mil­
latchilik va diniy ayirmachilik kayfiyatlarining shakllanishiga 
zamin yaratmoqda. 

Download 0,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   84




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish