Ва ўрта махсус

Ушбу ҳикматли сўзнинг муаллифи ким?
А) И.Каримов
В) Ш.Мирзиёев
С) А.Мухтор
Д) А.Орипов

Чегараланган лексиканинг услубий вазифалари. Тарихий ва архаик сўзларнинг бадиий матн таркибидаги услубий вазифалари
Режа:

1. 
   Атама ва термин тушунчаси ҳақида маълумот
   
2. 
   Шевага хос сўзларнинг бадиий асардаги ўрни
   
3. 
   Тарихий ва архаик сўзларнинг услубий вазифалари
   
4. 
   Неологизм ва варвар сўзларнинг услубияти
   

Таянч сўз ва иборалар: тарихий сўзлар, архаизм, неологизм, термин ва атамалар, диалектизмлар.
Дарснинг мақсади: талабаларга тарихий сўзлар, архаизм, неологизм, термин ва атамалар, диалектизмлар ҳақида маълумот бериш, уларнинг бир-биридан фарқли жиҳатлари ҳамда матн таркибидаги маъноларини тушунтириш.
Ўзбек тилининг луғат бойлигидаги барча сўзлар нутқда қўлланиш доирасига кўра турлича бўлади. Ҳозирги ўзбек тилининг лексик таркибида асосий қисмни ташкил этувчи сўзлар ҳаммага тушунарли бўлгани учун шу тил вакиллари уларни тенг қўллайди. Тилда шундай сўзлар ҳам мавжудки, уларни маълум ҳудудда яшовчилар ёки муайян касб-ҳунар эгаларигина ўз нутқларида ишлатадилар.
Масалан: бор, йўқ, бир, ер, сув, ҳаво, олмоқ, бермоқ, кулмоқ каби сўзларни ўзбек тилида сўзловчиларнинг барчаси ўз нутқида қўлласа, биринж, сатил, зардолу сўзларини Бухоро ва Самарқанд ҳудудида яшовчилар, сўзақ, бодрақ, гашир сўзларини Хоразмда яшовчилар қўллайди; фонд, картотека, алифболи кўрсаткич, каталог кабиларни кутубхона ходимларигина фаол ишлатадилар. Шунга кўра, ҳозирги ўзбек тили лексикаси икки турга ажратилади:
1. Қўлланиш доираси чегараланмаган лексика.
2. Қўлланиш доираси чегараланган лексика.
Тил луғат бойлигининг нутқда ишлатилиш доираси жиҳатдан чегараланиши турли хил бўлади. Қўлланиш доираси чегараланган лексика ишлатилиши ҳудудга кўра чекланган сўзларга, ишлатилиши касб-ҳунарга қараб чегараланган сўзларга, ишлатилишида эскилик ёки янгилик бўёғи борлигига кўра фарқланадиган сўзларга, бирор ижтимоий гуруҳ нутқидагина ишлатиладиган сўзларга ва экспрессив-услубий бўёқдорлигига кўра қўлланилиши чекланган сўзларга ажратилади. Қуйида шу ҳақда сўз боради.