Va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

 
 

---

12 
 
1.1.1. Havf-hatarni aniqlash 
 
Havf-hatarni  aniqlash  havf-hatar  boshqaruvi  jarayonining  birinchi 
qadamidur.  Bu  ishlab  hiqilayotgan  dasturiy  ta‘minotning  yoki  taraqqiy  etiyotgan 
tashkilotdagi  dasturiy  injiniring  jarayonlari  uchun  jiddiy  havf  tug‘diradigan 
hatarlarni  aniqlash  bilan  bog‘liq.  Havf-hatarni  aniqlash  jamoa  bilan  bajariladigan 
jarayon  bo‘lishi  mumkun  bunda  jamoa  to‘planib  mumkun bo‘lgan havf-haratlarni 
guruh bo‘lib muhokama etadi. Alternativa sifatida loyiha boshqaruvchisi mumkun 
bo‘lgan  yoki  hal  qiluvchi  hatarlarni  aniqlashda  o‘z  tajribasidan  foydalanishi 
mumkun. 
Havf-hatarlarni  aniqlashda  tayanch  nuqta  sifatida  hatarlarni  har-xil  turining 
maxsus  ro‘yhati  ishlatilishi  mumkun.  Havf-hatarning  maxsus  ro‘yhatiga  kiritish 
uchun kamida 6 ta hatar turi mavjud: 
1.
 
Texnologik hatarlar.
 Tizimlarni yaratishda foydalaniladigan dasturiy yoki 
apparat texnologiyalaridan kelib chiquvchi hatarlar. 
2.
 
Odamlar bilan bog‘liq hatarlar.
 Yaratuvchilar jamoasidagi odamlar bilan 
bog‘liq hatarlar. 
3.
 
Tashkiliy  hatarlar.
  Dasturiy  ta‘minot  yaratiladigan  tashkiliy  muhit  bilan 
bog‘liq hatarlar. 
4.
 
Vositalar 
bilan 
bog‘liq 
hatarlar.
 
Tizimlarni 
ishlab 
chiqishda 
foydalaniladigan dasturiy  vosita va qo‘llab  quvvatlashni boshqa  dasturiy  ta‘minot 
bilan bog‘liq hatarlar. 
5.
 
Talablar  bilan  bog‘liq  hatarlar.
  Mijozning  talablarini  va  boshqaruv 
jarayonlarini o‘zgartirish talablari bilan bog‘liq hatarlar. 
6.
 
Hatarlarni  baxolash.
  Tizimni  qurishga  kerak  bo‘lgan  manbalarni 
baxolashda paydo bo‘lgan hatarlar. 
Har bir turdagi hatarning misollari 1.3- rasmda berilgan. Haratalarni aniqlash 
jarayoni  yakunlangandan  keyin  siz  paydo  bo‘lishi  mumkun  bo‘lgan  va  maxsulot, 
jarayon  va biznesga  tasir  o‘tkazishi  munkun bo‘lgan hatarlarning uzun  ro‘yhatiga 

---

13 
 
ega bo‘lishingiz kerak. Keyin bu ro‘yhatni o‘zizga qulay holga keltirishingiz kerak. 
Agar sizda hatarlar juda ko‘p bo‘lsa ularni hammasini kuzatishni ilojisi yo‘q.