V. V. Mayskiy

 
Morfinning analgetiklik ta’sir mexanizimi. 
• Ogʻriq impulisining afferent yoʻl orqali MNS ga oʻtkazilishini buzadi. 
• Afferent yoʻl orqali ogʻriq impulsining MNS ga oʻtkazilishiga tormozlovchi ta‘sirni ku-
chaytiradi. 
• Ogʻriqdagi emotsional munosabatni oʻzgartiradi.
Morfin birlamchi terminal neyronlardan orqa miya orqa shoxidagi qoʻzgʻaluvchi neyronlarga 
ogʻriq impuls oʻtkazilishini buzadi (spinal gangliy bipolyar hujayralar aksonlari oxiridan 
ogʻriq impulsi orqa miyaga oʻtkaziladi). 
Ushbu retseptorlarda morfin presinaptik opioid retseptorlarni stimullaydi, buning natijasida
Ca
+2 
retseptorlar bloklanadi va mediatorlar ajralishi kamayib ogʻriq impulsi oʻtishi 
sekinlashadi.
Postsinaptik opioid retseptorlarni stimullab K
+ 
kanallarini aktivlaydi, bu holatda postsinaptik 
membranalarni giperpolyarizatsiyalaydi va mediatorlar ta‘siri cheklanadi. Morfin ogʻriq 
impulsi oʻtkazilishini faqat oraq miyada emas, MNSning yuqori boʻlimlarida xususan
talamus nospetsifik yadrolarida ham buzadi. Morfin kulrang modda, katta shva yadrolari 
neyronlari opioid retseptorlarini stimullaydi. Buning natijasida GAMKergik neyronlar 
faolligi tormozlanib, orqa miya afferent yoʻllari orqali ogʻriq impuls oʻtkazilshiga 
tormozlovchi ta‘sir kuchayadi(rasm 29). Bu tormozlovchi ta‘sir serotonin va noradrenalin 
ajralishi orqali amalga oshadi. 

---

162 
Manbaa:
@pharma_baza
29-rasm. 
Morfinning analgetiklik ta’sir mexanizmi. 
Кора
-poʻstloq;
БЯШ
-Katta Shva yadrosi;
ПГКЯ
-nuclei reticulare magnocellularis;
ГП
-moviy tana;
СТ
-
orqa miya;
СОВ
-periaquaductal gray
НА
-Noradrenalin;