V. V. Mayskiy

■ Agonist-antagonist-
bir turdagi retseptorlarni stimullaydi va boshqa turdagi retseptorlarni 
bloklaydi. 
5-jadval. 
Opioid retseptorlar stimullyatsiyasining effektlari. 
Opioid(narkotik) analgetiklar klassifikatsiyasi: 
1.Opioid retseptorlar toʻliq agonistlari.
 
■ 
Morfin
■ 
Kodein
■ 
Trimeperidin
■ 
Fentanil
■ 
Metadon. 
2.Opioid retseptorlar qisman agonistalari. 
■ 
Buprenorfin
3.Agonist-antogonist moddalar. 
■ 
Butarfanol
■ 
Nalbufin
■ 
Pentazosin
Opioid retseprorlar toʻliq agonistlari ajratiladi:
■ 
fenantren unumlari – morfin, kodein,
■ 
fenilpiperedin unumlari – trimeperidin, fentanil,
■ 
fenilgeptilamin unumlari – metadon. 
Morfin 
– 
(Morpheus-uyqu Xudosi)
yuqori samarali analgetik. Mushak orasiga, teri ostiga, 
ogʻir 
hollatlarda 
vena 
ichiga 
kiritiladi. 
Ichganda 
samarasining 
pastligi 
past 
bioerishuvchanligi (24%) bilan bogʻliq. 
Morfin kam lipofil va gematoensefalik toʻsiq orqali yomon oʻtadi. Ta‘sir qilish davomiyligi 
4-5 soat. Morfinning uzoq ta‘sir qiluvchi preparatlari mavjud (12-24 soat). 
 
 

---

161 
Manbaa:
@pharma_baza
Morfinning farmakologik effektlari. 
■Analgeziya.
Asosan myu retseptorlar va kam darajada kappa retseptorlar va delta 
retseptorlar qoʻzgʻalishi bilan bogʻliq. Opioid retseptorlar qoʻzga‘lganda Gi-oqsillar 
adenilatsiklazani ingibirlaydi va buning natijasida Ca
+2 
kanallari aktivligini pasytiradi. 
Bundan tashqari opioid retseptorlar qoʻzgʻalganda K
+
kanallari aktivlanadi, neyronlar 
membranasi 
giperpolyarizatsiyalanadi
.