150
Manbaa:
@pharma_baza
Miokard distrofiyasi, oshqozon (gastrit) va ichakning surunkali yalligʻlanishi (kolit), jigar va
buyrak kasalliklari rivojlanadi. Alkogolizm koʻpincha ishtaxaning pasayishi, charchash va
yuqumli kasalliklarga qarshilikning pasayishi bilan namoyon boʻladi. Akogolizmda erkaklar
va ayollar reproduktiv tizimning funksiyalari sezilarli darajada buziladi. Ota-onaning
alkogolizmi va naslning aqliy va jismoniy rivojlanishidagi ba‘zi tugʻma nuqsonlar (tugʻma
aqli pastlik, oʻsishdan ortda qolishi va boshqalar) oʻrtasida aloqa mavjud.
Alkogolizmga chalingan bemorlar tibbiyot muassasalarining ixtisoslashtirilgan narkologik
boʻlimlarida davolanadi. Alkogolizmni davolashning aksariyat usullari bemorni alkogoldan
nafratlanishiga qaratilgan. Davolash spirtli ichimliklar uchun salbiy shartli reflekslarning
rivojlantirishga asoslangan. Masalan, ular oz miqdordagi spirtli ichimliklarni iste'mol qilishni
apomorfin
(qustiruvchi vosita) kiritish bilan birlashtiradi. Natijada, spirtli ichimliklarni
koʻrish yoki hidlash bemorlarda koʻngil aynishi va qayt qilishni keltirib chiqaradi.
Xuddi shunday prinsip bilan
disulfiram
(teturam, antabus) yordamida alkogolizmni
davolashda qoʻllaniladi.
Alkogol degidrogenaza ta‘sirida etil spirti atsetaldegidga aylanadi, bu zaharliligi jihatidan
etil spirtidan ancha ustundir. Odatda asetaldegid, atsetaldegid degidrogenaza bilan tez
oksidlanadi. Disulfiram asetaldegid degidrogenazni ingibirlaydi va atsetaldegid bosqichida
etil spirtining oksidlanishini kechiktiradi.
Ixtisoslashgan shifoxonada alkogolizmga chalingan bemorlarga muntazam ravishda
disulfiram tabletkalari buyuriladi. Muayyan davolanish kunlarida bemorlarga oz miqdordagi
spirtli ichimliklar (40-50 ml aroq) beriladi. Natijada paydo boʻlgan asetaldegid ―antabus
reaktsiyasi‖ ni keltirib chiqaradi - yuzning qizarishi, pulsatsiyalovchi bosh ogʻrigʻi, arterial
gipotenziya, bosh aylanishi, yurak urishi, nafas olish qiyinlashishi, mushaklarning titrashi,
xavotir, terlash, chanqoqlik, koʻngil aynish, qayt qilish. Shu tarzda, bemorlarda asta-sekin
alkogolli ichimliklarga salbiy shartli refleks (nafrat) paydo boʻladi.
Shuni yodda tutish kerakki, disulfiram bilan davolanish fonida spirtli ichimliklarni iste'mol
qilish dan kelib chiqgan intoksikatsiya juda qiyin kechishi va qon tomirlari kollapsi, nafas
olish sustligi, hushidan ketish va tutqanoqlar bilan kechishi mumkin. Shuning uchun
disulfiram bilan davolashda faqat qattiq tibbiy nazorat ostida amalga oshirilishi mumkin.
Implant tabletkalari koʻrinishidagi disulfiramning uzoq muddatli ta‘sirli shakli ―
Esperal
‖
nomi ostida chiqariladi.
Tabletkalar teri osti toʻqimalariga tikiladi; ularning asta-sekin soʻrilishi, disulfiramning
qonda uzoq muddat aylanishini ta‘minlaydi. Bemorlarga preparatning ta‘sir qilishi davrida
spirtli ichimliklarni qabul qilishga yoʻl qoʻyilmasligi, va xavfi toʻgʻrisida qat'iy ogohlanti-
riladi.
Akamprozat
– GAMK retseptorlari agonisti; etil spirtiga boʻlgan ishtiyoqni kamaytiradi.
Alkogolizmni davolash kursidan keyin uzoq muddatga buyuriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: