V. V. Mayskiy

β
2
-adrenergik retseptorlari qoʻzgʻalganda esa 
aksi ta‘sir yuzaga keladi( 17-rasm). 
G
s
oqsillari orqali 
β
2
-adrenergik retseptorlari qoʻzgʻalganda adenilatsiklaza faollashadi, 
sAMF miqdori ortadi va proteinkinaza A faollashadi, bu miozinning yengil zanjirlari 
kinazasiga va fosfolambanga ingibirlovchi ta‘sir koʻrsatadi.
Natijada miozinning yengil zanjirlarini fosforillanishi toʻxtab sitoplazmadagi Ca
+2
miqdori 
kamayadi (fosfolambanning Ca
+2
ni sitoplazmadan sarkoplazmatik retikulumga oʻtishini 
faollashtiruvchi SR dagi Ca
+2
-ATFazaga tormozlovchi ta‘siri yoʻqoladi). Bu esa qon 
tomirlar, bronxlar, oshqozon-ichak trakti, miometriy silliq mushaklarini boʻshashishiga olib 
keladi.
β
2
-adrenomimetiklarga 
salbutamol
(ventolin), 
fenoterol
(berotek, partusisten) va 
terbutolinlar
kiradi. Bular bronxlarni tonusini, miometriy tonusi va qisqarashini 
kamaytiradi. Qon tomir devorlarini oʻrtasha darajada kengaytiradi. Ta‘sir davomiyligi 6 soat.
 
Foydalanish uchun koʻrsatma: 
• bronxial astma hurujlarini daf etishda ( asosan ingalyatsion yoʻl bilan); 
• erta tugʻruqni toʻxtatish uchun ( v/i yuboriladi va ichish uchun); 
• juda kuchli tugʻruqlarda. 
• Akusherlik amaliyotida tokolitik sifatida qoʻllaniladi ( erta tugʻruq hafi boʻlganda).
Bulardan tashqari 
geksoprenalin
(ginipral) va 
ritodrin
ham kiradi.
Bronxial astma hurujlarini umumiy jihatdan oldini olish uchun ta‘sir davomiyligi uzoq 
boʻlgan (12 soat) 
β
2
-adrenomimetiklardan 
klenbuterol, salmeterol, formoterol
qoʻllaniladi.
β
2
-adrenomimetiklarning nojoʻya ta‘sirlari: taxikardiya, bezovtalik, diastolik bosimning 
pasayishi, bosh aylanish, tremor.