V. V. Mayskiy

2
-Adrenomimetiklar.
G
i
oqsillari orqali qon tomirlari silliq mushaklarining ekstrasinaptik 
2
-adrenergik retseptorlari qoʻzgʻalganda, adenilat siklaza ingibirlanadi, sAMFmiqdori va 
proteinkinaza A faolligi pasayadi (17-rasm). Proteinkinaza A ning miozin yorugʻ(yengil) 
zanjir kinazasi va fosfolamban ga ingibirlovchi ta‘sirini pasayadi. Natijada, miozin 
yorugʻ(yengil) zanjiri fosforillanishi faollashadi; fosfolamban sarkoplazmik retikulumining 
Ca
2 +
ATFazasini ingibirlaydi (Ca
2+
ATFazaning ishi Ca
2+ 
ionlarini sitoplazmadan sarko-
plazmatik retikulumga oʻtkazadi), sitoplazmadagi Ca
2+
miqdori oshadi. Bularning barchasi 
silliq mushaklarning qisqarishiga va qon tomirlarining qisqarishiga olib keladi.
2
-adrenomimetiklar 
nafazolin, ksilometazolin, oksimetazolin
kiradi. 
17-rasm
:
qon tomir silliq mushaklariga a
2
-adrenomimetik va 
β
2
-adrenomimetiklarning ta‘sir mexanizmi. 
КЛЦМ- miozin yengil zanjiri kinazasi. 
Nafazolin
(naftizin) rinitda faqat mahalliy ishlatiladi. Dori eritmalari burunga kuniga 3 marta 
tomiziladi; shu bilan birga, burun shilliq qavatining tomirlari torayib, yalligʻlanish reaksiyasi 
pasayadi. Nafazolin emulsiyasi - 
sanorin
kuniga 2 marta ishlatiladi. 
Ksilometazolin
(galazolin) va 
oksimetazolin
(nasol) ta‘siri va qoʻllanilishi nafazolinga 
oʻxshashdir. 

---

113 
Manbaa:
@pharma_baza
2
-adrenomimetiklarga, shuningdek, gipertenziv vosita sifatida ishlatiladigan 
klonidin
va 
guanfatsin
kiradi. 
Klonidin
(klofelin,gemiton), xuddi nafazolin, ksilometazolin singari, imidazolin hosilalariga 
kiradi va rinitni davolash vositasi sifatida ishlab chiqarilgan. Uzunchoq miyada 
2
-
adrenoretseptorlar va imidazolin I
1
-retseptorlarini stimullashi bilan bogʻliq boʻlgan qon 
bosimini pasaytirish ta‘siri tasodifan topilgan. 
Klonidin samarali gipotenziv vositadir. Bundan tashqari, u sedativ, ogʻriq qoldiruvchi 
ta‘sirga ega, etil spirtining ta‘sirini kuchaytiradi. 
Klonidin gipotenziv vosita sifatida, asosan gipertenziv krizlarda qoʻllaniladi. Klonidindan 
foydalanish uning nojoʻya ta‘sirlari bilan cheklanadi (uyquchanlik, ogʻizning qurishi, ich 
qotishi,impotensiya). 
Koʻz tomchilari shaklida klonidin glaukoma uchun ishlatiladi (koʻz ichi suyuqligi hosil 
boʻlishini pasaytiradi). Klonidin migren profilaktikasida, opioidga qaramlikda abstinensiyani 
kamaytirishda samaralidir. Klonidin ogʻriq qoldiruvchi (analgetik) xususiyatlarga ega.