V. M. Karimovaning umumiy tahriri ostida. Toshkent



Download 2,51 Mb.
Pdf ko'rish
bet218/410
Sana11.01.2022
Hajmi2,51 Mb.
#350893
1   ...   214   215   216   217   218   219   220   221   ...   410
Bog'liq
Psixologiya

akmeologiya 
(grekcha  “
akme
  –  cho’qqi,  yuqori  pog’ona,  gurkiratuvchi  kuch”  ma’nolarini  bildiradi)  ilmu-
fanning  shunday  yangi  tarmog’iki,  u  insonni  o’z  taraqqiyoti  dinamikasida,  takomili  hamda 
hayot-faoliyatining  turli  bosqichlarida  o’zidagi  eng  kuchli  qobiliyatlarini  namoyon  qilishining 
kompleks masalalarini o’rganadi. Ya’ni, u shaxsni o’z takomili jarayonida, ana shu taraqqiyot 
va  yuksalishning  obyektiv  hamda  subyektiv  omillari  doirasida  tadqiq  etadi.  “Akmeologiya” 
tushunchasi birinchi marta fanga rus olimi N.A.Ribnikov tomonidan 1928 yilda kiritilgan bo’lib, 
uning  o’zi  bu  fan  predmetini  yetuk  insonlarning  shakllanishi  jarayonidir,  deb  ta’riflagan edi. 
Lekin  tom  ma’nodagi  jiddiy  fan  sifatida  uning  shakllanishiga  yana  bir  rus  psixologi 
B.G.Ananyev  va  uning  izdoshlari  bo’lgan  peterburglik  olimlar  alohida  ulush  qo’shishgan. 
Ularning  ta’kidlashlaricha,  akmeologiyaning  predmeti  –  odamning  ijodiy  salohiyati  bo’lib,  u 
inson  tomonidan  o’ziga  inoyat  etilgan  barcha  imkoniyatlar va iqtidorni qanday qilib, qanday 
shart-sharoitlarda, qaysi qonuniyatlar ta’sirida ro’yobga chiqarishini kompleks tarzda o’rganadi. 
Akmeologiya fanining asosiy vazifasi ongli faoliyat subyekti bo’lmish shaxsni turli faoliyat 
jarayonlarida,  xususan,  tanlagan  kasb-kori,  ixtisosligi  doirasida  o’z  ijodiy  salohiyatini  to’la 
ochish  va  amalda namoyish etishiga bog’liq bo’lgan bilimlar, amaliy ko’nikmalar, malakalar, 
texnologiyalar  bilan  ta’minlash,  tanishtirishdir.  V.Zazikin  va  A.Chernishovlarning  yozishicha, 
“mohiyatan  bu  yetuk,  barkamol  insonlarning  rivojlanishi  to’g’risidagi  fandir”.  Shuning  uchun 
ham  bu  fan  bugun  biz  uchun  juda  muhim  va uning imkoniyatlari deyarli ochilmagan. Milliy 
istiqlol g’oyalarida barkamol shaxs, komil inson g’oyasi yetakchilardan sifatida berilgan  ekan, 
biz  yosh  avlod  tarbiyasida  uning  o’z  imkoniyatlarini  rivojlantirishga o’rgata olishimiz, o’zligini 
anglash orqali, har bir tarqqiyot bosqichida o’z “akme”si – barkamollik cho’qqisining nimalar va 
qanday omillar hisobiga rivojlanishi mumkinligini o’rgata olishimiz kerak. 
Biror  kasb-korni  tanlagan  talaba  yoki  mutaxassis  o’sha  o’zi  tanlagan  hunarda  yuqori 
smaralarga erishish uchun o’zidan shaxsan qaysi sifatlar talab qilinishini yaxshi bilishi va shu 
orqali kasbiy mahorat yoki professionalizm cho’qqilarini zabt etishi mumkin. Kasbiy mahorat – 
bu shunday ulug’ ne’matki, uning samarasi nafaqat o’sha insonning – kasb sohibining o’ziga, 
yaqinlari,  oilasiga  naf  keltiradi,  balki  buning  oqibati  yaxlit  jamiyat  va  insoniyatga  manfaatli 
ekanligini uni ijodiy ishlashga, o’z takomil darajasidan qoniqmagan holda tinimsiz izlanishda 
bo’lishga undaydi. 
Shuning uchun ham yangi ta’lim standartlari doirasida mutaxassislar tayyorlash bugungi 
kunda har bir domladan, professor-o’qituvchidan talabaning iqtidori va ijobiy salohiyatini to’la 
namoyon  etish  va  taraqqiyotini  ta’minlovchi  har  bir  omilning  o’rnini  ko’rsata  bilishni  taqozo 
etadi.  Bu  yangicha  ta’limdagi  innovasion  yondoshuvlardan  biridir.  Har  bir  talaba  yuqorida 
ta’kidlaganimizdek, o’z, shaxsiy akmesini aniqlab olishi uchun unda o’sha tanlagan ixtisosligiga 


 
154 
nisbatan  kuchli  undovchi  motivlar,  hayotda  esa  muvaffaqiyatlarga  erishish  motivi  yoki 
yutuqlarga erishish ehtiyoji kuchli rivojlangan bo’lishi lozim. 
 

Download 2,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   214   215   216   217   218   219   220   221   ...   410




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish