V. M. Karimovaning umumiy tahriri ostida. Toshkent

9.5. Yetuklik davri psixologiyasi – Akmeologiya 
 
Oxirgi  yillarda  psixologiyada  nafaat  bolalar  psixologiyasiga,  balki  yetuklik  davri  va 
keksalik  muammolariga  ham  alohida  e’tibor  qaratilmoqda.  Yetuklik  davrining  bosqichlarini 
tasavvur qilish uchun amerikalik olimlar quyidagi tasnifni taklif etishadi (5-jadval). 
 
5-jadval. Levinson tasnifi bo’yicha yetuklik davrining bosqichlari 
bosqich
 
tasniflar
 
yosh 
ko’rsatkichlari 
0 
kattalar hayotigacha bo’lgan davr 
tug’ilishdan 22 
yoshgacha 
1 
yoshlik davriga qadam qo’yish 
17-22 
2 
yoshlik davrida mustaqil hayotning boshlanishi  
22-28 
3 
o’ttiz  yoshlilik davriga qadam qo’yish 
28-33 
4 
yoshlikning kulminasion bosqichi 
33-40 
5 
hayotning o’rta davridan o’tish 
40-45 

---

 
153 
6 
ellikyoshlilik davriga o’tish 
50-55 
7 
hayotiy siklda yetuklikning kulminasion davri 
55-60 
8 
keksalikka o’tish 
60-65 
 
Umuman olganda, shaxsning shakllanishi bir umr davom etuvchi jarayon bo’lib, bunda, 
ayniqsa,  o’smirlik davri va insonning o’z-o’zini tarbiyalashi jarayoni beqiyos katta o’rin tutadi. 
Hozirgi paytda katta yoshlilar ta’limi dasturlarini faol tatbiq etish, ulg’aygan insonning komillikka 
erishishiga  ko’mak  ko’rsatish  bir  qancha  ta’lim  muassasalarining  markaziy  vazifasiga 
aylanmoqda.  Hatto  ulg’aygan  shaxsning  rivojlanish  va  komillikka  erishish  jarayonini 
o’rganuvchi  maxsus  fan  –  Akmeologiya  ham  paydo  bo’ldi.  Shunday  qilib,