В а Х а б о в а. В., Т а д ж и б а е в а д. А., Х а ж и б а к и е в ш. Х

Давлаг стггисгикаси қумитаси 
маьлумстири 
асосида тутнлган.
11
Каримов 
ИА. Асосий 
вазифамиз
-вагашмязтаракквёгакахалкииизфаровонлншниянвдагаксалшришдир,
- Т.: Узбекистан, 2010.64-6.
3 2 9

---

Маълумки, 2009 йилда мамлакатимизда экспортга махрулот чиқарадиган 
корхоналарнинг ташки бозорларда рақобатдош бўлшпини қўллаб-қу вватлаш 
бўйича аник чора-тадбирларни амалга ошириш ва экспортни рагбатлантириш 
учун кўшимча омиллар яратишга алоҳида эътибор қаратилган эди. Хусусан:
— айланма маблағларини тўлдириш учун корхоналарга Марказий банк 
қайга молиялаш сгавкасининг 70% дан ортиқ бўлмаган ставкаларда 12 ойгача 
бўлгак муддатга имтиёзли кредитлар бериш;
— тайёр маҳсулот ишлаб чиқаришга ихтисослашган, хорижий инвестиция 
иштирокида ташкил этилган корхоналарни бюджегга барча турдаги солиқ ва 
тўловлардан, кўшилган қкймат солиги бувдан мусгасно, 
озод қилиш 
мудцатини 2012 йилгача узайгириш;
— банклар кредитлари бўйича тўлов муддати ўгган ва жорий қарзлар 
микдорини қайга кўриб чиқиш, бюджегга тўланадиган тўловларнинг 
пенясидан кечиш ва бошқа муҳим имтиёз ҳамда преференпиялар бериш шулар 
жумласидандир (18.4.1-расм).
18.4.1-расм.
Жумладан, биргина 2009 йил мобайнида экспорт қилувчи корхоналарни 
қўллаб-қ>'вватлаш ва уларнинг баркарор фаолиятини таъминлаш мақсадида 
амалга оширилган чора-тадбирлар каторкда тижорат банклари томонидан 
айланма маблағларни тўлдириш учун 233,5 млрд. сўмлик имтиёзли кредитлар 
ажратилганлиги, 105,8 млрд. сўм микдорида бюджет олдидаги ва етказиб 
берилган электр энергаяси, табиий газ ва коммунал хизматлар қарзларини 
тўлаш мудцатларининг кейинга сурилгашшги, барча турдаги энергия 
манбалари ва асосий коммунал хизматлар учун нархлар ўсиши ўртача 7,7%,
330

---

яъни пасг даражада сакдаб қолинганлигини таъкидлаш мумкин. Бу эса жаҳон 
молиявий-иқгисодий инқирози шароитида маҳсулотни экспорт қилиш бўйича 
юзага келган вақгинчалик қийинчиликларга қарамасдан, экспорт қилувчи 
корхоналарда ишлаб чикариш пасайишининг олдини олиш имконини берди.
Экспорт таркибида бир ёки бир неча товарлар улушининг сезиларли дара­
жада ортиб кетиши бу товарлар нархи пасайган ёки уларга ташки талаб қис- 
қарган ҳолатларда экспортчи корхоналарни мир аҳволга солиб қўйиши мум­
кин. Бунинг натижасида экспорт ҳажмининг қисқариши валюта тушумлари- 
нинг камайиши, ташқи савдо балансининг ёмонлашуви ва корхоналар молия­
вий аҳволининг тангликка юз тутишига олиб келиши мумкин. Шунингдек, 
экспорт умумий ҳажмининг кам сонли давлатларга боғланиб қолиши ҳам 
қалтис ҳолат хисобланади.
Президентимиз таъкидлаганларвдек, тайёр рақобатбардош маҳсулотлар 
экспортини фаол ошириш ва бу маҳсулотлар етказиб бериладиган 
мамлакатлар географиясини янада кенгайтириш вазифасини амалга ошириш 
экспорт ҳажмини барқарор ўстиршп, ташқи бозордаги ўзгаришлар таъсирида 
унинг ҳажми кескин камайиши хавфини бартараф этиш имконини беради’ .