Узбекстан тарийхы лекция



Download 1,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet13/169
Sana27.01.2022
Hajmi1,54 Mb.
#414213
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   169
Bog'liq
ozbekiston tarixi fani predmeti vazifalari va uning organish manbalari

> 
Moddiy 
> 
manbalar 
> 
> 
> 
> 
> 
> 
Yozma 
> 
manbalar 


asarlarida ham Vatanimiz tarixi haqida ma`lumotlar uchraydi. 
2.
Vatanimiz tarixini o`rganishda turkiy, fors, arab manbalari 
Vatanimiz tarixini o`rganishda turkiy, fors, arab manbalarining ahamiyati katta. Qadimgi 
turk yozuvi to`g`risida S.e.Malovning «Pamyatniki drevne-tyurskoy pis`mennosti» (M.1951) va 
«eniseyskaya pis`mennost` tyurkov. Tekst i perevod
ы
» (M-L.1951),A.Sagdullaevning «Qadimgi 
O`zbekiston ilk yozma manbalarda» (T.1996) asarlarida qimmatli ma`lumotlar bor. Turkiy 
xalqlar, jumladan o`zbek xalqining etnik tarixini o`rganishda Abulg`oziyning «Shajarayi turk» 
(T.1992), L.N.Gumilevning «Drevnie tyurki» (M.1960), A.Yu.Yakubovskiyning «K voprosu ob 
etnogenezi uzbekskogo naroda» (T. 1941) asarlaridan foydalanish mumkin. 
O`zbek xalqining o`rta asrlardagi ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy, ma`naviy-madaniy hayotini 
o`rganishda Abu Nasr Forobiyning «Fozil odamlar shahri» (T.1993), Abu Rayhon Beruniyning 
«Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar» (T.1968), Yusuf Xos Hojibning «Qutadg`u bilig» 
(T.1960), M.Qoshg`ariyning «Devonu lug`otit-turk. Uch jildlik» (T.1960-1963), Abu 
Tohirxojaning 
«Samariya» 
(T.1991), 
Narshahiyning 
«Buxoro 
tarixi» 
(T.1991), 
Nizomulmulkning «Siyosatnoma yoki siyar ul-muluk» (T.1997), Amir Temurning «Temur 
tuzuklari» (T.1991), Mirzo Ulug`bekning «To`rt ulus tarixi» (T.1994) va boshqa nodir kitoblar 
muhim tarixiy manba bo`lib xizmat qiladi. 
Vatanimiz tarixini o`rganishda o`z davrida hokimiyat tepasida turgan sulolar tarixini 
yoritishga bag`ishlangan bir qator kitoblar -Shihobiddin an-Nasaviyning «Sulton Jaloliddin 
Manguberdi hayoti tafsiloti» (T.: O`zbekiston, 1999), Nizomiddin Shomiyning «Zafarnoma» (T.: 
O`zbekiston,1996), Sharafiddin Ali Yazdiyning «Zafarnoma» (T.: Sharq, 1997), Ibn 
Arabshohning «Amir Temur tarixi. Ikki jildlik» (T.: Mehnat, 1992), Hofiz Tanish al-
Buxoriyning «Abdullanoma» (T.1999), Mulla Muhammad Solihning «Shayboniynoma» 
(T.1989), Bayoniyning «Shajarayi Xorazmshohiy» (T.1991) va boshqalar qimmatli manba 
sifatida diqqatga sazovordir. 
Bizgacha etib kelgan bunday moddiy va yozma manbalar O`zbekiston tarixini 
o`rganishda muhim ahamiyatga ega. O`zbekiston Fanlar Akademiyasining Sharqshunoslik 
instituti, Sharq qo`lyozmalar fondi dunyodagi eng yirik qo`lyozmalar xazinalaridan hisoblanadi. 
Bu erda 40 mingdan ziyod qo`lyozma nusxalari, 30 mingdan ortiq toshbosma kitoblar va 10 
mingdan ortiq Sharq tillarida yozilgan hujjatlar mavjud. Shuningdek, Vatanimiz tarixiga oid 
muhim qo`lyozma hujjatlar, nodir kitoblar, qimmatli ma`lumotlar horijiy mamlakatlardagi ilm 
maskanlari, kutubxonalarda saqlanmoqda. Ana shu qo`lyozma hujjatlar va kitoblarning hozirgi 
o`zbek tiliga tarjima qilinishi va nashr etilishi Vatanimiz tarixini yanada to`laroq, xolisona 
yoritilishiga, tariximiz sahifalaridagi «oq» va «qora» dog`larning barham topishiga 
ko`maklashadi. 
O`zbekiston tarixiga doir tarixiy manbalar haqida ma`lumotlar B.Ahmedovning 
«O`zbekiston xalqlari tarixi manbalari» (T.1991), T.Saidqulovning «O`rta Osiyo xalqlari 
tarixining tarixshunosligidan lavhalar» (T.1993) nomli kitoblarda to`laroq berilgan, o`quv 
jarayonida ulardan foydalanish zarur. 
O`zbekiston tarixini o`rganishda etakchi zamonaviy tarixchi olimlarimiz tomonidan 
yaratilgan tarixiy asarlar, darslik va o`quv qo`llanmalar muhim o`ringa ega. Ulardan eng 
muhimlarining nomlari, mualliflari haqidagi ma`lumotlar mazkur darslikning oxirida, 
foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati bo`limida berilgan bo`lib, ularni o`qish, o`rganish talabalarga 
tavsiya etiladi. 
Tariximiz to`g`risida to`la tasavvur hosil qilish uchun O`zbekiston tarixi davlat muzeyi, 
Temuriylar tarixi davlat muzeyi, O`lkani o`rganish va boshqa muzeylar, Samarqand, Buxoro, 
Xiva, Shahrisabz, Qarshi, Urganch, Toshkent va boshqa shaharlar, ulardagi tarixiy yodgorliklar 
bilan yaqindan tanishish zarur. 
Ajdodlarimiz qoldirgan moddiy va ma`naviy yodgorliklar bilan tanishar ekanmiz, ularda 
xalqning mehnati, fikr-o`ylari, orzu-umidlari, his-tuyg`ulari mujassamlashganini qalban his 
etamiz, anglab etamiz. Ana shunda bu tarixiy yodgorliklarning chiroyli ko`rinishidan 
huzurlanibgina qolmasdan, ajdodlarimizga, xalqimizga, millatimizga nisbatan mehr-


muhabbatimiz ortadi, Vatanimiz bilan faxrlanamiz. 
Nazorat uchun savollar: 
1.Tarixni o‘rganishda davrlashtirishning ahamiyati haqida gapirib bering. 
2.Davrlashtirish masalalarining o‘rganilish tarixi deganda nimalarni tushunasiz? 
3. Davrlashtirishning xududidiy xususiyatlarini aytib bering. 
4. Tarixiy, geologiq arxeologik davrlashtirishning o‘ziga xosligini izohlab bering.



Download 1,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   169




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish