Узбекистон Республикаси Ташки Ишлар Вазирлиги

Insula in flumine nata
дарёда ҳосил бўлган ороллар дарёнинг иккала
соҳилидаги ер эгаларига тегишли бўлган. 
Alvens derelictus
қуриб қолган дарё ўзани қўшни ер эгаларига тегишли 
бўлган ва улар ўртасида тенг тақсимланган. 
2) кўчар ва кўчмас мулк бирлаштирилиши 2 кўринишда рўй берган:
inaedificatio ва implantatio. 
Ерга бўлган хусусий мулкчиликнинг ривожланиш даврида яратилган
«superficies solo cedit» қоидаси бўйича ер майдонида қурилган ҳар қандай 
қурилма inaedificatio ер эгасига тегишли бўлган. Бу қоида ер эгаси ўз ерида
бировнинг қурилиш ашёларидан фойдаланиб қурилиш олиб борган ҳолда 
ҳам, бошқа шахслар томонидан бировнинг ерида ўз ашёларидан қурилиш 
олиб борган ҳолда ҳам бирдай амал қилган. 
«Superficies solo cedit» қоидаси имплантация (satio et plantatio) ёки
ўзганинг ерида ҳар қандай экин экиш ҳолларида ҳам амалда бўлган. Экин 
экилган пайтда экинлар ернинг ажралмас қисмига айланган. Ўзга ерда 
имплантация bona fide, яъни тўғри кўнгилли шахслар томонидан амалга 
оширилган бўлса, ер эгалари сепилган уруғ ва экилган кўчатлар ҳамда 
меҳнат ҳақини тўлаши лозим эди. 

---

130 
3) 2 кўчар мулкнинг бирлаштирилиш ҳоллари scriptura, pictura, tinctura, 
textura ва ferruminatio бўлган. 
Scriptura
атамаси билан ўзгага тегишли бўлган қоғоз ёки пергамент
ёзув ёзиш учун ишлатилиш ҳоли англатилган. Бу ҳолда мулк ҳуқуқи ёзув 
учун керакли бўлган ашё эгаси фойдасига ҳал қилинган; pictura ҳолида эса
расм чизиш учун бировнинг ашёсидан фойдаланиш ҳоллари, бу масалани 
ҳал қилишда Рим юристларининг фикрлари 2 га бўлинган: баъзилари –
расм нимада чизилган бўлса, ўша ашё эгасига тегишли деб айтган, қолганлар 
эса – расмга нисбатан мулк ҳуқуқи рассомга тегишли, деб қайд қилишган,
бу фикрни Юстиниан ҳам маъқуллаган: «ridiculum est enim picturam Appelis
vel Pharhassii in accessionem villissimae tabulae cedere» – Аппелис ёки
Фарразий чизган тасвири қуруқ тахтага тегишли, деб айтиш нотўғридир. 
Tinctura – матога ўзгага тегишли бўёқлар билан сурат солиш, textura
– ўзганинг ипларидан ўзининг матосига қўшиб тўқиш, ferruminatio – ўзга 
ашёни ўзининг буюмига эритиб қуйиш ҳолларида Юстиниан давригача Рим 
ҳуқуқи бирон-бир аниқ фикрга келмаган. Юстиниан, қайд этилган 
ҳолларда, асосий ашё деб, ҳосил бўлган буюмнинг моҳиятини ташкил 
қилган ашёга айтилишини қарор қилди.