Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги р. Расулов умумий



Download 5,09 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/133
Sana21.03.2022
Hajmi5,09 Mb.
#504893
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   133
Bog'liq
2 5242426163690738508

у й л а р д а н
Воз 
кеч... тафаккур ва идрок билан иш тут.
3. Халол ва покиза киш и доимо халовату тинчлик- 
дадир.
4. 
Бировга ёмонлигу хиёнат к,иладиган киши эса
Халокатга гирифтордир.
5. И нсонни бойлик, пул-дунё, амал эмас, балки илм 
улутлайди.
6. Купинча тил билан етказилган жарохат, кдлич 
билан етказилган жарохатдан огиррокдир.
7. Ловиллаб ёнаётган оловни сув учиргани каби 
нодон одамлардан чик,аётган алангани хакиму ок,ил 
одамлар сундирарлар.
8. Куёш нурларини беркитиб булмаганидек, хак,и- 
к^атнинг чирогини \а м сундириб булмас.
9. Куп ортик^ча сузлашув эш итувчини ранжитар.
10. Эй бутам, тилингни ёмон сузлардан сакда!
11. Ёки илимли бул ёки илмга таяниб иш тутадиган 
бул, лаокдл илмни тинглаб эш итадиган бул...18 ва 
бошкдлар.
Алишер Навоий
У рта О сиёнинг XV асрнинг иккинчи ярмидаги буюк 
мутафаккири, алломаси, шеърият султони, узбек адабий 
тилининг хомийси ва таргиботчиси Алишер Н авоий 
(1441-1501 й) хазратлари тилш унослик тарихида хам ёр- 
к>ин из крлдирган улкан сиймолардан биридир.
Алишер Н авоийнинг лисоний караш лари, асосан, 
«М ухо ка мат ул-лугатайн» (1499) асарида уз ифодасини 
топган.
18 Махмуд аз-Замахшарий. Н озик иборачар. Т.. 1992.
58


И кки тил-узбек ва форс тилларининг киёсий (со- 
лиштирма) тахлилига багишланган ушбу асарда Алишер 
Навоий турли тил оилаларига мансуб булган тилларнинг 
умумий ва фаркли томонлари, белги-хусусиятларига 
тухталади, уларни тахлил килади, мухим маълумотлар 
беради. Аникроги, тилларни мухокама килиш оркали 
узбек тилининг узига хос жихатларига, адабий-бадиий 
ижодда - асарлар яратишда узбек тилининг хам устувор, 
улугвор тил эканлигини, шунга кура форс тили билан 
бем&тол ракобат кила олиш ини, хатто айрим уринларда, 
тасвирийлик имкониятлари нуктаи назаридан эса ундан 
илгари кета олиш ини баён килади, асослайди.19
У мазкур асарида тилларнинг келиб чикиш и, тил ва 
тафаккур орасидаги муносабат, суз маъноси, сузларнинг 
шакл ва маъно муносабатларига кура турлари, суз яса­
лиш и, морфологик категориялар, фонетикага оид-товуш 
билан боглик катор \одисалар хакида чукур фикр юри- 
тади, бундай ходисаларни атрофлича тахлил килади.
Навоий асарда фонетик система хакида ф икр юри- 
тар экан. айни системанинг курилиш аъзолари булган 
говушлар хакида, товуш ларнинг артикуляцион хусусият- 
лари хакида маълумотлар беради, узбек тили товушлари- 
нинг кулланилишидаги узига хосликларини алохида 
Кайд этади.
Ушбу ф онетик узига хосликлар хакида профессор 
С.Усмонов ва профессор А.Нурмоновлар уз тадкикот- 
ларида бир к,атор маълумотларни келтирадилар. М аса­
лан, товуш ва х,арф муносабати хакида фикр юритилар 
экан, улар бир-бирига хамма вакг хам мос келмаслиги
бир харф билан бир неча товушни англатиш мумкин- 
лиги айтилади. 

Download 5,09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   133




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish