Узбекистон Республикаси Олии ва урта махсус таълим вазирдиги «Узбекистон маданияти ва саньати форуади» жамрармаси



Download 6,78 Mb.
bet13/118
Sana15.04.2022
Hajmi6,78 Mb.
#552894
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   118
Bog'liq
Reklama va dizayn

2.1-жадвол
Халкаро реклама ассоциациями аъзоларининг жахон минтакалари буйича такснмланшшг


Жахон минтакалари

Аъзолар сони

Аъзолар умумий сонига j нисбатан % хисобида

Европа

1441 ;




39.0

Осиё-Тинч океани Урта Шарк-Африка

?46 " "" 622" —^




2о.О 17,0

Лотин Америка с и

391
336 !




11-0

АКШ-Канада

9.0 i













1 Никеле У-, Макхъю Д., Макхъю С. Постижение бизнеса ' Пер. с англ. -М., Издатель­
ский Дом «Довгань», 1996. С. 314.
2 Международная Рекламная Ассоциация (IAA) li http: //www.advertology.ru.

ИНгЮД рЕнпйМпнинг риеожпяниш оосцичпври

Халкаро реклама ассоциацияси уз олдига куйидаги максадларни куйган:

  1. хар кандай соглом иктисоди-ётнинг хдмда очик жамиятда тур-ли мустакил оммавий ахборот воситаларини яратипшинг хара-катлантирувчи кучи булган рекла-манинг энг мухим роли ва афзал-ликларини тушунтириш;

  2. тижорат ахбороти эркинлиги-ни химоя килиш ва кенгайтириш, шунингдек, истеъмолчнга танлаш хукукини такдим этиш;

  3. рекламанинг уз-узини тартиб-га солиш амалиётини кенгайти-ришни куллаб-кувватлаш;




  1. маркетинг коммуникация-лари сохасида тез-тез пайдо бу-лаётган касбий муаммоларни Хамда бу коммуникацияларнинг жадаллик билан узгариб бора-ёгган дунёдаги ахдмиятини мухо-кама килиш максадида анжуман-лар утказиш;

  2. эртанги кун маркетинг ком-муникациялари сохасида мута-хассисларни укитиш хамда тайёр-лаш оркали касб куникмаларини такомиллаштириш жараёнига рахбарлик килиш. Халкаро рекла­ма ассоциациясининг шахсий аъ-золари таксимоти куйидагичадир (2.2-жадвал):

2.2-жадвал

Халкаро реклама ассоииациясининг шахсий аъ тол ар в таксимоти1


Халкаро реклама ассоциациясининг шахеий аъзолари

Шахсий аъзолар умумий сонига нисбатан % хлеобида

Реклама берувчилар
Реклама агентликлари
Оммавий ахборот воситалари
Хизматлар _^_
Реклама амалий фаоллик кур-саткичи экан, реклама бозорида турли мамлакатларнинг улуши хам эътиборни жалб килади (2.3 - раем).
Мутахассисларнинг фикрига кура, реклама иктисодиётнинг тар-
15^0
41,0
29,0
15,0
кибий кисмига айланди, у иктнео­диётнинг ишлаб чикариш, молия-лаштириш, таксимлаш, тадбиркор-лик каби таркибий кисмлари
орасида узининг муносиб урнини эгаллади.

Международная Рекламная Ассоциация (IAA) // http: //www.advertology.ru.

рЕкломйникг риоожляниш восадчлпри nflflriJ




АКШ ■ ЯПОНИЯ
ГЕРМАНИЯ □ ФРАНЦИЯ
ИТАЛИЯ □ИСПАНИЯ
БОШКА МАМЛАКАТЛАР
2.3-расм. Турли мамлакатларнинг жахон реклама бозорилаги улуши.
2.3. Узбекистонда реклама фаолиятини ташкил этишнинг хукукий асослари

Узбекистонда рекламанинг та-раккий этиши бевосита муста-киллик йиллари билан боглик. Собик Иттифок даврида, иктисо-
диётда маъмурий-буйрух.бозлик, гаксимлаш тизими хукмронлик килган пайтда реклама, асосан сиёсий шиорлар ёки жуда ибти-доий, масалан: «Аэрофлот само-летларида учинг» чакириклари би­лан чегараланган эди.
Мамлакатда бозор муносабат-лари ва инфратузилмасининг шаклланиши хамда ривожланти-рилиши реклама фаолияти учун хам катта имкониятларни яратди. Умуман, бозор муносабатларини ривожлантиришни рекламасиз та-саввур этиб булмайди.
Узбекистон Республикаси Конс-титуциясининг 29-моддасида «Дар ким узи исшаган ахборотни из-лаш, олиш ва уни тарцатиш %уку-щига эга»! эканлиги кафолатлаб куйилган. Реклама хам ана шу хукукни амалга оширишга хизмат килади.
1998 йилда «Реклама тугри-сида»ги Узбекистон Республи­каси Конунининг (2002, 2003, 2005, 2006. 2008, 2010-йиллар-даги кушимча ва узгартиришлар билан) кабул килиниши реклама фаолиятининг хукукий асосла-рини яратди.
1 Узбекистон Республикасннинг Конс-титуцияси. -Т: «Узбекистон», 2008, 8-бет.

HI ГП Hi Iff РкР-аьгг-кГ'УЬ Pi>4Qjtif>8$W: «S
Ушбу К°нУнга биноан рекла-мага нисбатан куйидаги асосий талаблар куйилган:

  1. цонунийлик;

  2. ишончлилик;

  3. рекламадан фойдаланувчига зарар, шунингдек, маънавий зарар еттзмайдиган шакллар ва воси-талардаи фойдаланаш.

Шу билан бирга реклама бе-рувчи, реклама тайёрловчи ва тар-катувчининг хукук хамда мажбу-риятлари, рекламага булган му-аллифлик хукуки, телевидение ва радиода, босма нашрларда, телефон хамда хужжатли электрон алокадан фойдаланиладиган тарз-даги, ташки, транспорт ва почта жунатмаларидаги реклама хусуси-ятлари курсатилган.
«Реклама тугрисида»ги Конун-да ноаниклиги, икки хил маънони англатиши, бурттирилиши, яши-рилиши окибатида рекламани тар-катиш вакти, жойи ва усулига нис-батан куйилган талаблар хамда конун хужжатларида назарда ту-тилган бошка талабларнинг бу-зилиши нагижасида. рекламадан фойдаланувчиларни чалгитувчи еки чалгитиши мумкин булган шахсларга, шунингдек, давлат-га моддий ва маънавий зарар ет-казиш эхтимоли булган нотугри реклама такикланиши белгилаб куйилган.
Шу билан бирга, истеъмолчи-нинг онгига унинг узи англамаган холда таъсир утказадиган яшнрин рекламани хам таркатишга йул куйилмайди.
Узбекистон Республикаси худу-дида реклама давлат тилида ёки реклама оерувчининг хохишига кура бошка тилларда таркатилади. Белгиланган тартибда руйхатга олинган товар белгилари (хизмат курсатиш белгилари). босма усул-да терилган бугинли белгилар (ло-готиплар) асли кайси тилда булса, шу тилда келтирилиши мумкин.
2001 йилнинг 30 августидаги «Товар белгилари, хизмат курса­тиш белгилари ва товар келиб чик-кан жой номлари тугрисида»ги Узбекистон Республикаси Кону-нига мувофик: «товар белгиси ва хизмат курсатиш белгиси - бу юридик ва жисмоний шахслар то-варлари ва хизматларини бошка юридик ва жисмоний шахсларнинг шу турдаги товарларидан фарклаш учун хизмат киладиган, белгилан­ган тартибда руйхатдан угказилган белгилардир. Товар ва хизмат курсатиш белгилари якка тартиб-даги ва жамоавий булиши мумкин. Алохида юридик ёки жисмоний шахсга тегишли товар ва хизмат курсатиш белгиси якка тартибда-ги белги хисобланади. Юридик ва (ёки) жисмоний шахслар бирлаш-
масининг улар томонидан ишлаб чикариладиган ва (ёки) реализа­ция килинадиган, бир хил сифат-га ёки бошка умумий тавсифларга эга булган товарларини белтилаш учун мулжалланган товар белгиси жамоавий белги х,исобланади. Тас-вирлар, сузлар, муайян шакл тар-зидаги белгилар ва бошка белгилар ёки уларнинг исталган бир ранг-даги ёки турли рангдаги жамлама ифодаси товар белгилари сифатида руйхатдан утказилиши мумкин»1.
Узбекистан Республикасининг Фукаролик Кодекси 1102-модда-сига кура: «Товар белгиси (хизмат курсатиш белгиси) уни руйхатдан утказиш асосида хукукий жихат-дан мухофаза килинади. Товар белгисига булган хукук, товар бел­гиси (хизмат курсатиш белгиси) руйхатга олинганлиги тугрисидаги гувохнома билан тасдикланади»2. Товар белгисини нашр этганда, уни купчилик олдида ижро этган­да ёки ундан узгача тарзда фой-даланганда товар белгисининг узига хам, унинг белгиларига хам бирор-бир узгартишлар киритиш-
1 «Товар белгилари. хизмат курсатиш белгиларн ва товар келиб чиккан жой ном-лари тугрисида»ги Узбекистон Респуб­ликасининг 267-Н-сон Конуни / http: '.' www.lex.uz,
- Узбекистон Республикасининг Фука-рол нк Колекси ,',Ъир: '.'www.lex.uz.
Kaf ?4>вОй5Лйж*« ;тС.'!„ня1л*(!'>* ШШШ1§
га факат унга хукукий шахснинг розилиги билан йул куйилади. То­вар белгисидан конунга хилоф ра­вишда фойдаланаётган шахе кои-дабузарликни тухтатиши ва товар белгисининг эгасига етказилган зарарни тулаши шарт. Товар бел-гисидан конунга хилоф равишда фойдаланаётган шахе тайёрлаб куйилган товар белгиси тасвирла-рини йук килиши ёки алмаштирса буладиган шунга ухшаш белги-нн товардан ёки унинг идиши ва уровидан йукотиши шарт. Ушбу талабларни бажаришнинг иложи булмаган такдирда. тегишли товар йук килиб ташланиши лозим.
Конунда куйидагиларни рекла­ма ки.тш тацикчанган:

  1. ишлаб чикарилиши ёки тар-катилиши конун хужжатлари би­лан такикланган махсулот хак.ида ахборот таркатиш;

  2. жинси, ирки, миллати, ти­ли, дини, ижтимоий келиб чи-киши, эътикоди, шахеи ва ижти­моий мавкеига караб, бошка хо-латларга кура камситиш ёки узга шахсларнинг махсулотини бал-ном этиш;

  3. конун хужжатларининг бузи-лишига олиб келиши мумкин бул­ган, фукароларнинг саломатлиги ёки хдётига ва атроф-мухитга за-рар етказувчи ёхуд зарар еткази-ши мумкин булган, шунингдек,

IwMiii ренпйманинг рцаожпаниш оосвдчмри

хавфсшлик воситаларига эъти-борсизлик туйгусини уйготувчи харакатларга даъват этиш;

  1. мажбурий сертификатлащти-рилиши зарур булган ёки ишлаб чикарилиши ёхуд таркатилиши учун махсус рухсатнома (лицен­зия) булиши талаб этиладиган махсулотнинг тегишли сертифика­та, лицензияси булмай гуриб, рек­лама килиш;

  2. агар муаллифлик хукуки ва турдош хукуклар тугрисидаги конун хужжатларида бошкача коида кузда тутилган булмаса, бошка махсулот рекламасида кулланиладиган умумий ечим, матн, тасвир, мусикали ёки овоз-ли охангларни айнан такрорлаш (таклид ёки ухшатма килиш);

  3. жисмоний шахснинг исми ёки тасвиридан унинг розилигисиз фойдаланиш;

  4. порнографияни таркатиш;

  5. ахборот мазмунининг бузилн-шига олиб келиши мумкин булган хорижий суз ва иборалардан фой­даланиш;

  6. махсулот лавлат органлари ёхуд уларнинг мансабдор шахслари томонидан маъкулланганлигини курсатиш;

  7. иштирок этиш учун муайян махсулотни олиш шарти куйилган рагбатлантирувчи лотерея, тан-лов, уйин ёки шунга ухшаш

бошка тадбирлар утказиш, хад-бирнинг ташкилотчисини, уни утказиш коидалари ва муддатла-рини, бундай тадбир хакидаги ах­борот манбаини, мукофотлар ёки ютуклар микдорини, уларни олиш муддатлари, жойи хамда тарти-бини курсатмаган холда реклама килиш;
махсулотни товар белги-си ёки хизмат курсатиш белги-си реклама килиш такикланган ёхуд реклама килишга нисбатан теплили чекловлар ёки талаблар белгиланган махсулотнинг товар белгиси ёки хизмат белгиси адаш-тириб юбориш даражасида бир хил ёхуд унта айнан ухшаш булган бошка махсулотнинг рекламаси куринишида реклама килиш.
К^онунда тамаки, тамаки мах-сулотлари ва алкоголли ичимлик-лар рекламасининг такикланиши хам курсатилган. Шу билан бирга вояга етмаганларга мулжаяланган рекламага айрим чекловлар, ху-сусан, улар истеъмол килаётган ёки ундан фойдаланаётган тас-вттр туширилган; вояга етмаган-ларни махсулот олишга ёки рек­лама килинаетган махсулотни олишни илтимос килиб учинчи шахсларга мурожаат этишга даъ­ват этувчи; хакикий ёки уйинчок куролдан фойдаланилган реклама такикланган.


Download 6,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   118




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish