Узбекистан Республикаси Давлат архитектура ва курилша

 
Жиҳозлар учун хоналар 
 
4.95
. Турар жой, жамоат, маъмурий - маиший ва ишлаб чиқариш 
биноларида вентиляция жиҳозлари учун хоналарни лойиҳалашда ШНҚ 2.08.01-
05*, ШНҚ 2.08.02-09*, ишлаб чиқариш биноларини лойиҳалаш бўйича амалдаги 
меъёрий хужжатларнинг талабларига риоя қилиш лозим. 
4.96.
Сўрма тизимлар жиҳозлари учун хоналарнинг категорияларини, улар 
хизмат кўрсатаётган хоналарнинг портлаш - ёнғин ва ёнғин хавфи категориялари 
бўйича қабул қилиш лозим. Хона ташқарисида жойлашган эжекторларга ташқи 
ҳаво узатаётган вентиляторлар, ҳаво ҳайдагичлар ва компрессорлар учун 
хоналар Д категориясига, бошқа хоналардан олинаётган ҳавони узатаётганни эса 
- шу хоналар категориясига мансуб деб қабул қилиш лозим. 

---

ҚМҚ 2.04.05-97* 45-бет 
Жамоат ва маъмурий - маиший хоналарда В, Г ва Д категориядаги 
хоналарга 
жойлашган 
технологик 
ускуналардан 
портлашга 
хавфли 
аралашмаларни чиқариб ташловчи маҳаллий сўрмалар тизимларининг 
жиҳозлари учун, шунингдек, 4.27 б, да курсатилган, умумалмашинув сўрма 
вентиляциясининг жиҳозлар учун хоналар категориясини технологик лойиҳалаш 
меъёрларига мувофиқ ҳисоблаб аниқлаш ёки А ва Б деб қабул қилиш лозим. 
Портлашга хавфли чанг - ҳаво аралашмасини вентиляторлардан олдин 
жойлашган хўл тозаловчи чанг ушлагичли маҳаллий сўрмалар тизимлари 
жиҳозлари учун хоналарини асосланганда Д категориясидаги хоналар қаторига 
киритишга рухсат этилади. 
Турар жой, жамоат, маъмурий - маиший биноларни умумалмашинув 
вентиляциясининг сўрма тизимлари жихозлари учун хоналарни Д категориясига 
киритиш лозим. 
Портлашли - ёнғин ва ёнғин хавфлиги бўйича ҳар хил категориядаги бир 
нечта ҳоналарга хизмат кўрсатаётган сўрма тизимлар жиҳозлари учун хоналарни 
ўта хавфлироқ бўлган категорияга киритиш лозим. 
4.97.
Оқимли тизимларнинг жиҳозлари учун хоналарни қуйидагиларга. 
а) В категориясига, агар уларда тизимларнинг бирида сиғими 75 л ва ундан 
ортиқ (оғирлиги 60 кг ва ундан ортиқ) мойли сузгичлар жойлашган бўлса; 
б) В категориясига, агар тизим В категориясидаги хоналар ҳавосини 
рециркуляцияси билан ишлаётган бўлса; қуйидаги хоналардан ташқари: ёнувчи 
газлар ва чанг чиқиндиларисиз хонадан ҳаво олинган ёки ҳавони чангдан 
тозалаи учун кўпикли ёки хўл чангушлагичлар қўлланилганда; 
в) ҳавосининг иссиқлиги ҳаво - ҳаволи иссиқлик утилизаторларидан 
фойдаланиладиган хоналар категориясига; 
г) қолган хоналарда - Д категориясига киритиш лозим. 
Портлашли - ёнғин ва ёнғин хавфлиги бўйича турли категориядаги бир неча 
хоналарга хизмат кўрсатаётган оқимли тизимлар жиҳозлари учун ховаларни ўта 
хавфлироқ бўлган категориясига киритиш лозим. 
4.98.
А ва Б категорияларидаги хоналарга хизмат кўрсатаётган тизимлар ва 
4.27 б. да кўрсатилган тизимлар жиҳозлари учун хоналарда, шукингдек, портлаш 
хавфли аралашмаларни маҳаллий сўрмалар тизимлари жиҳозлари учун 
хоналарда, иссиқлик пунктлари, сувли насослар, таъмирлаш ишларини 
бажариш, мойни қайта тиклаш (регенерациялаш) ва бошқа мақсадлар учун 
жойларни кўзда тутим шарт эмас. 
4.99. 
Вентиляция жиҳозлари учун хоналарни, хизмат кўрсатилаётган 
хоналар жойлашган ёнғин бўлинмаси (отсеки) доирасида жойлаштириш лозим. 
Вентиляция жиҳозлари учун хоналарни ёнғин бўлинмасининг ёнғинга қарши 
девори ортида ёки I, II ва IIIа даражали ўтга чидамли бинолардаги ёнғинга 
қарши зона доирасида жойлаштиришга рухсат этилади. Бунда хона ёнғинга 
қарши деворга бевосита туташиб туриш шарт; ёнғинга қарши деворни кесиб 
ўтаётган ҳаво қувурларида эса, ўтни тутиб қолувчи клапанларни қўзда тутиш 
лозим. 
4.100.
Портлашга хавфли аралашмаларни қуруқ тозаловчи чанг хонани 
кишилар кўп бўладиган (авария ҳолатидан ташқари) хоналар остига 

---

ҚМҚ 2.04.05-97* 46-бет 
жойлаштиришга рухсат этилмайди. 
4.101.
Вентиляция жиҳозлари учун хоналар баландлигини жиҳозлар 
баландлигидан камида 0,8 м га кўп бўлиши, шунингдек, унга юк кўтарувчи 
машиналарни ишлаши ҳисобга олиниши, аммо полдан тўсиқ конструкциясининг 
туртиб чиқиб турган жойигача камида 1,8 м бўлиши кўзда тутилиши шарт. 
Хоналарда ва иш майдонларида жиҳозларни туртиб чиқиб турган қисмлари 
орасидаги, шунингдек, жиҳоз ва қурилиш - конструк-циялари орасидаги ўтиш 
жойи энини йиғув ва таъмирлаш ишларини бажарилишини ҳисобга олиб камида 
0,7 м деб кўзда тутиш лозим.