Узбекистан Республикаси Давлат архитектура ва курилша

Жиҳозларни жойлаштириш 
 
4.79.
Ҳаво рециркуляцияси бўлган ва бўлмаган ҳаволи ва иссиқ-ҳаво 
пардаларнинг жиҳозларидан ташкари, қуйидаги хизмат кўрсатиладиган 
хоналарда: 
а) А, Б ва В категорияли омборхоналарда; 
б) турар жой, жамоат ва маъмурий - маиший биноларнинг хоналарида, ҳаво 
сарфи 10 минг м
3
/соат ва ундан кичик бўлган жиҳозлардан ташқари жиҳозни 
жойлаштиришга рухсат этилмайди. 
Авария ҳолатида ишловчи вентиляция тизимлари ва маҳаллий 
сўрмаларнинг жиҳозларини хизмат кўрсатадиган хоналарда жойлаштирилишига 
рухсат этилади. 
4.80.
Оқиб келиш вентиляцияси ва кондициялаш тизимларининг 
ускуналарини ҳаво рециркуляциясига рухсат этилмайдиган хоналарда 
жойлаштириш мумкин эмас. 
4.81.
А ба Б категорияли хоналар, тизимларининг ускуналарини, 
шунингдек, портлашга хавфли аралашмаларнинг маҳаллий сўриб олиш 
тизимларининг ускуналарини ертўла хоналарида жойлаштиришга рухсат 
этилмайди. 
4.82*.
Оқиб кираётган ҳавони чангдан биринчи босқичли тозалаш 
сузгичларини, одатда, ҳаво иситгичларигача, кўшимча тозалаш сузгичларини эса 
- хонага ҳавони чиқарилишидан олдин жойлаштириш лозим. 
4.83.
Портлашга хавфли чанг - ҳаво аралашмасини қуруқ тозалаш учун чанг 
ушлагичларни, одатда, вентиляторлар олдида жойлаштириш лозим. 
4.84.
Портлашга хавфли чанг - ҳаво аралашмасини қуруқ тозалаш учун чанг 
ушлагичларни ишлаб чиқариш биноларидан ташқарида, очиқ деворлардан 
камида 10 м масофада ёки алоҳида биноларда, одатда, вентиляторлар билан 
бирга жойлаштириш лозим. 
Ушланган чангни доимий чиқариб ташлайдиган қурилмаси бўлмаган 
портлашга хавфли чанг - ҳаво аралашмаси қуруқ тозалаш учун мўлжалланган 
чанг ушлагичларни, ҳавонинг сарфи 15 минг м
3
/соат ва ундан кам бўлганда, чанг 
массаси эса бункерлар ва сиғимларда 60 кг ва ундан кам бўлганда, шунингдек, 
ушланган чангни доимий чиқариб тамлайдиган қурилмаси бўлганда чанг 
ушлагичларни, вентиляторлар билан бирга ишлаб чиқариш биноларининг 
вентиляция ускуналари учун алоҳида хоналарида (ертўлалардан ташқари) 
жойлаитиришга йўл қўйилади. 
4.85.
Ёнгинга хавфли чанг-ҳаво аралашмасини куруқ тозалаш учун чанг 
ушлагичлар ва сузгичларни (сўнгра - “чанг ушлагичлар”) куйидагича: 
а) агарда бутун бино баландлигида чанг ушлагичлардан горизонтал бўйича 
камида 2 м масофада дераза ўймалари бўлмаса ёки очилмайдиган икки қаватли 
металл панжарали ромлар арматураланган шиша билан ойналанган ёки шиша 

---

ҚМҚ 2.04.05-97* 43-бет 
блоклари билан тўлдирилган бўлса, I ва II даражали ўтга чидамли бинолар 
ташқарисида бевосита деворлар олдида, очиладиган деразалар мавжуд бўлганда 
эса чанг ушлагичларни бино деворларидан камида 10 м масофада жойлаштириш 
лозим; 
б) III , IIIа, IIIб, IV, 1Vа, V даражали ўтга чидамли бинолардан ташқарида, 
деворлардан камида 10 м масофада жойлаштириш лозим; 
в) вентиляция жиҳозлари учун мўлжалланган алоҳида хоналарда 
вентилятор ва бошқа ёнғинга хавфли чанг - ҳаволи аралашмаларнинг чанг 
ушлагичлари билан бирга бинолар ичида жойлаштириш лозим; бундай чанг 
ушлагичларни ертўла хоналарида, агар ертўла хоналаридаги бункерларда ёки 
бошқа ёпиқ сиғимларда йиғилаётган чанг оғирлиги 200 кг дан ошмаса ва ёнувчи 
чангни доимий механизацияланган чиқариб ташлаш ёки уни кўлда чиқариб 
ташлаш шароитлари бўлса, шунингдек, агар чанг ушлагичлар технологик 
жиҳозлар билан блокировка қилинган бўлса, ҳавонииг сарфи 15 минг м
3
/соат дан 
ошмаганда ишлаб чиқариш хоналари ичида (А ва Б ка-тегориядаги хоиалардан 
ташқари) ўрнатишга рухсат этилади. 
Ишлаб чиқариш хоналарида, ёнувчи чангдан чиқувчи ёнғинга хавфли чанг - 
ҳаволи аралашмадан тозалаш учун, агар сузгич ўрнатилган хонага бевосита 
кирадиган тозаланган ҳаводаги чанг концентрацияси ишчи зонасининг ҳаво 
таркибидаги зарарли моддалар ЧРК сининг 30 % дан ошмаса, сузгичлар 
ўрнатишга рухсат этилади.