Uygur, qaqauz, quzey

(Gagauz dili hem literatura 8 klas, 2003:228)
Şair daha çox elmi yaradıcılıqla məşğul olduğundan şeirləri 
azdır. Bir də onun əsərlərinə 1981-ci ildə çap olunan “Çık, çık 
günəş” adlı topluda rast gəlirik.
1953-cü ildə Tiraspol şəhərindəki A.S.Makarenko adına 
Pedaqoji Məktəbə qəbul olunan Qavril oranı bitirdikdən sonra 
1957-ci ildə Kişinyov Dövlət Universitetinin tarix-fılologiya 
fakültəsində təhsilini davam etdirir. Rus dili və ədəbiyyatı ixti- 
sasına yiyələnməyə çalışan Q.Qaydarcını diplom işini bitirmək 
üçün M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin

---

şərqşünaslıq fakültəsinə göndərirlər. Burada o, aspirantlar üçün 
təşkil olunmuş kurslarda iştirak edir.
“Qaqauz dilində zamanın ifadə üsulları” mövzusunda yaz- 
dığı diplom işi yüksək qiymətləndirilir. 1962-ci ildə “Müasir 
qaqauz dilində zaman budaq cümləsi” kitabı nəşr olunur.
1963-cü ildən Moldovanın Beltse şəhərindəki “İskra” qəze- 
tində korrektor, ədəbi işçi, məsul katib işləyir. Beltsedəki Peda- 
qoji institutun müsabiqəsi onun həyat yolunu dəyişir. Müsabi- 
qədən keçərək rus dili kafedrasında müəllim işləməyə başlayır. 
1969-cu ildə SSRİ EA Dilçilik İnstitutunun türk dilləri üzrə 
aspiranturasına qəbul olunur. 1972-ci ildə “Müasir qaqauz di- 
lində budaq cümlə tipləri” mövzusunda yazdığı dissertasiyanı 
müdafıə edərək fılologiya elmləri namizədi elmi dərəcəsini alır.
Dissertasiyasının mövzusundan istifadə edən Q.Qaydarcı 
1973-1981-ci illərdə iki monoqrafıya çap etdirir 
(Tağısoy 
N., 
2010:185) 
Əsasən lüğətçilik sahəsində çalışan Q.Qaydarcı
E.K.Koltsa, L.A.Pokrovskaya və B.P.Tukan ilə birlikdə “Qa- 
qauz türkcəsində-rusca-moldovca” sözlüyü hazırlayaraq 1973- 
cü ildə Moskvada çap etdirmişdir. Sonralar onu Türkiyəyə - 
TİKA-nın hazırladığı “Karşılaştırmalı Türk lehceleri sözlüğü” 
kitabını hazırlamağa dəvət etmişlər. Orada qaqauz türkcəsində 
“a” hərfi ilə başlayan sözlərin lüğətini hazırlamışdır.
1987-ci ilədək Beltsi Pedoqoji İnstitutunda çalışan Q.Qay- 
darcı sonralar Moldova Elmlər Akademiyasına dəyişilərək 
oradakı Azsaylı Xalqlar İnstitutunda direktor müavini, 1996-cı 
ildən ömrünün sonunadək həmin İnstitutda Qaqauzşünaslıq 
şöbəsinin müdiri işləmişdir.
SSRİ Türkologiya Komitəsinə üzv seçilmiş, Moldova Orfo- 
qrafıya Komitəsinə sədrlik etmiş, qaqauz dili və ədəbiyyatı 
kitablarını, dərslik və proqramlarını hazırlamış, Kişinyov Döv- 
lət Universitetində, İ.Krenqa adına Pedaqoji Universitetdə,

---

Komrat Dövlət Universitetində mühazirələr oxumuş Q.Qay- 
darci qaqauzların muxtariyyat əldə etməsi uğrundakı müba- 
rizəsində də fəal iştirak etmişdir.
Şairin “Ana tarafım” şeirinə bəstəkar Mixail Koltsa mahnı 
yazmışdır.