Uygur, qaqauz, quzey

(Kara-
çoban D., 1963).
Qaqauz folklorunu dərindən bilən və ona ürəkdən bağlı olan 
şair yaradıcılığında ondan həmişə məharətlə istifadə etmişdir. 
“Ça-heys”, “Lak-tık”, “Yortu oyunu” şeirlərində folklorun təsiri 
açıq duyulmaqdadır. Arabaçıya həsr etdiyi şeirdə sadə əmək 
adamının timsalında xalqının çətin günlər yaşadığı zamanda 
belə nikbinliyini itirmədiyini göstərmişdir. Maddi və mənəvi 
sıxıntı içərisində olan Arabaçı öküzlərini səsləyəndə bütün ağ- 
rılarını unudaraq “ça-heys” deyə musiqili bir səslə əzizləməsi 
heyvanların iş qabiliyyətini artırır, onlara sanki yeni güc verir:
Salkımın ardından 
Sabaa şıleer,
Ça-heys, Ça-heys.
Bir erken taliga 
Din tıngırdeer,
Ça-heys,Ça-heys.
Gücülä seçilär 
İleridä yol,
Ça-heys, Ça-heys.
Ön diptä oturer 
Bobaylan ool....
Ça-heys, Ça-heys.

---

Zenginin boodayı 
Daa pek yırak,
Ça-heys, Ça-heys.
Biz dä ool bobaylan- 
İki çırak
Ça-heys, Ça-heys.
Araşdırıcı Tudora Arnaut Dmitri Karaçobanın yaradıcılığın- 
dan söz açarkən yazır: “Gagauz halkına “Bän isterim ki, benim 
kiyatlarım (kitaplarım) insannara taa islää, pak candan, cömert 
olmaa yardım etsinnär” sözleri ile hitap eden şair kendi arzu- 
suna erişmiştir, çünkü onun işlediği aşk, tabiyat, sosyal hayat, 
yüksek felsefe, tarih, halk bilimi, yüksek edebiyat, romantizm 
vb. gibi konular sadeliği ve derinliği ile halkın tüm kitlelerine 
büyük bir özentiyle ve profesyönelizmle duyurulmuştur.
Herbir insan onun şiirlerinde kendinden bir parça bulmaktadır. 
Oğluna duygularını mektupla ulaştırmaya çalışan valideynin: 
Oolum, oolum, yalnız uşaam,
Yazayım bir kiyat, kalayım aşaa 
Olsa sendä, evlad, bir can 
Beni kolay sän annaycan.
Zoor il oldu, sıra geldi,
Da bukamı sana böldüm 
Korku çektim senin üçün,
Korkulardan acıyer içim... - 
sözlerini bir anlayış beklentisi taşırken anne-babaya hatır güt- 
mek, onlara saygı göstermek yine onların evlatlarına karşı yap- 
tıkları adımlarla “Geldim yoldan” şiirinde dile getirilmektedir. 
Geldim yoldan digin bän,
Yufka hem diil zengin dä 
Da tä küüyä girdiynän,
Selämımı vərdiynän 
133

---

Küüdä insan bakardı,
Herkez bişey sorardı
Dostum sordu: “Hep dostmusun?”
Ahmak sordu: “Hep prostmusun?”
Sıkı: “Borcu vərecän mi?”
Sarfoş: “İkram edecän mi?”
Kardaş: “Kazanç hiç var mı?
Bana da pay olar mı?”
Karım sordu: “Geldin mi?”
Bobam sordu: “Dindin mi?”
Anam sordu: “İdin mi?”