Uygur, qaqauz, quzey

(Suyunova N., 2006:237-238).
Anvarbek Ötey ulu Kultayev 
(07.07.1941, Dağıstan Res- 
publikası Noqay rayonunun Günbatar kəndi). 1965-ci ildə Qa- 
raçay-Çərkəz Pedaqoji İnstitutunun fılologiya fakültəsini 
bitirmiş, “Lenin yolu” qəzetində işləmişdir. “Yolda” adlı ilk 
şeir kitabını 1966-cı ildə Çerkessk şəhərində çap etdirmişdir.
12 kitabi yayınlanmış, “Qarşılaşma”, “Halallıq”, “Sənin haq- 
qında nəğmə söyləyirəm”, “Gözəl günlər”, “Öylə vaxtı”, “Ço- 
ban” və b. şeir, “Nərdivanlar” nəsr kitablarını nəşr etdirmişdir.
Uşaqlar üçün də şeirlər və nəsr əsərləri yaradan A.Kultayev 
Korney Çukovskidən, Samuil Marşakdan, Mixail Prişvindən, 
Arkadi Qaydardan, Qaysın Quluyevdən, Həmzət Sadasadan, 
Rəsul Həmzətovdan, Anvər Acıyevdən, Süleyman Staliskidən, 
Suqru Uvaysovdan, Mirzı Davudovdan və b. tərcümələri ilə də 
ana dilinin zəngin söz xəzinəsini ortaya qoymuşdur.
Keldixan Isa qızı Kurmatova 
(16.07.1944. Qaraçay-Çər- 
kəz Muxtar Vilayətinin İkon Xalk kəndi-23.02.2003). Kəndlə- 
rindəki məktəbdə oxumuş, onun ədəbiyyata gəlməsində atası- 
nın söylədiyi nağıl, tapmaca, dastan və yırların rolu böyük ol- 
muşdur. 1962-ci ildə “Lenin yolu” qəzetində ana dilində “Ana- 
ma” şeirini çap etdirmişdir.
1963-cü ildə məktəbi bitirib kənd kitabxanasında işləməyə 
başlamış, bir il sonra isə onu Moskvadakı M.Qorki adına Ədə- 
biyyat İnstitutununda qiyabi oxumağa göndərmişlər. Həmin ildən 
“Lenin yolu” qəzetində çalışmış, şeir və məqalələrini də orada 
çap etdirmişdir. 1966-cı ildə Çerkesskdə “Şabden” (Novruzgülü) 
kitabı işıq üzü görmüşdür. Moskvada və bölgədə çap olunan jur-

---

nallar və toplularla sıx əməkdaşlıq etmişdir. Ukraynada, Türk- 
mənistanda, Qaraqalpaqstanda, eləcə də Rumıniyada, Bolqarıs- 
tanda, Türkiyədə və b. ölkələrdə əsərləri çap olunmuşdur.
1969-cu ildə Çerkesskdə “Sonqı yapıraklar” (Sonuncu yar- 
paqlar) kitabını çap etdirən Keldixan 1971-ci ildə ədəbiyyat 
institutunu əla qiymətlərlə başa vurmuş, həmin il də rus dilində 
kitabı nəşr olunmuşdur. İki il sonra isə həmin kitabı Moskvada 
“Sovremennik” nəşriyyatı çap etmişdir.
Keldixan tanınmış noqay yazıçısı İsa Kapayevlə ailə qurma- 
sı onların hər ikisinin yaradıcılığına müsbət təsir göstərmişdir.
1975-ci ildə ana dilində “Qılqpuz” kitabını çap etdirən şairə 
bir il sonra Rumıniyada keçirilən Beynəlxalq şeir festivalında 
iştirak etmək nəsib olur. Keldixan orada XIX yüzildə Rusiya- 
nın Qafqaz savaşı zamanı Rumıniyaya qovduğu noqaylarla gö- 
rüşür. Geri döndükdən sonra onların taleyindən bəhs edən “Ta- 
mız” (Od qoruyucu) poemasını yazır.
1990-ci ildə Sov.İKP-nin XXVIII qurultayında noqayların 
acı taleyindən, xalqının kasıb və miskin yaşamasından söz açır. 
1995-ci ildə Keldixan Kurmatovaya Qaraçay Çərkəz xalq şairi 
adı verirlər.
Keldixan Kurmatovanın sağlığında “Altın oka” (Qızıl sap) 
(1985), ”Tamız” (1988) “Tanı manında” (Dan anında, dan qı- 
zaranda) (1996), “Qızıl şılma” (2000), “Ömürlikten atlı” (Əbə- 
diyətdən gələn atlı) (2000) kitabları çap olunmuşdur