Uygur, qaqauz, quzey

(Suyuno-
va N., 2006:241-244).
Qədriyə 
(Kadriya) 
Orazbay 
qızı 
Temirbulatova
(14.12.1949, Dağıstan 
Respublikası 
Tepekli 
Məktəb-
30.06.1979). Gənc yaşlarında faciəli ölümü ilə noqay xalqınm 
yaddaşında dərin iz buraxmışdır. Çoban ailəsində doğulan 
Qədriyyə kəndlərindəki orta məktəbi bitirdikdən sonra, 1965-ci 
ildə Həmzət Sadasa adına Mahaçqala Dövlət Pedaqoji İnstitu-

---

tunun fılologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. “Şöllük mayakı” 
(Çöllük mayakı) adlı rayon qəzetində çap olunan ilk şeiri Da- 
ğıstan Yazıçılar İttifaqının diqqətini çəkmişdir. “Komsomolets 
Daqestana”, “Daqestanskaya Pravda”, qumuq türkcəsində çap 
olunan “Lenin yolu” qəzetlərində, qumuq türkcəsində çıxan 
“Dostluq” jurnalında müntəzəm şeir və məqalələrini nəşr etdi- 
rən Qədriyəni üçüncü kursdan sonra avar şairi Rəsul Həmzə- 
tovun zəmanəti ilə Moskvadakı M.Qorki adına Ədəbiyyat İns- 
titutunda oxumağa göndəriblər.
Ədəbiyyat İnstitutunun tələbəsi ikən onu SSRİ Yazıçılar İt- 
tifaqına üzv qəbul edirlər və Moskva qəzetlərində çap olunma- 
ğa başlayır.
İlk qələm təcrübələri olan “Qumlu tastar şöllüqim”, alleqo- 
rik “Gələ zaman”, “Men tuvqanda”(Mən doğulanda) şeirləri 
ədəbiyyata xalqını ürəkdən sevən, onun tarixinə və ənənəsinə 
bağlı istedadlı bir gəncin gəldiyindən xəbər vermişdir. Doğma 
kəndinə həsr etdiyi “Tereklidə (Dirəkli) üç gün”, “Menim xal- 
kıma”, “Ayıtdılar” (Dedilər), “Güclü yellər əsdilər çölümdə”, 
“Amzatxanqa”, “Almirağa” və b. şeirində noqay ədəbiyyatına 
gətirdiyi yeni ifadə vasitələri ilə seçilirdi. O, şeiri şüarçılıqdan 
uzaqlaşdıraraq poeziyaya klassik Doğu şeirində olduğu kimi 
dərin fəlsəfı məna vermək istəyirdi.
1971-ci ildə Mahaçqalada ilk şeirlər toplusu olan “Tav da- 
nıldan baslanadı” (Dağ düzənlikdən başlanır) nəşr edilir. İki il 
sonra isə Qədriyə Temirbulatovanın “Yaslık yırları” (Gənclik 
nəğmələri), “Tav danıldan baslanadı”, “Ayındırık yarıqı” (İldı- 
rım işığı) və “Yatlablar” (Şeirlər) adlı kitabları çap olunur. (Su- 
yunova N., 2006: 240) Bu milli azlıqlardan olan gənc bir şair 
üçün olduqca böyük bir uğur idi.
1975-ci ildə isə Moskvadakı “Molodoy qvardiya” nəşriyyatı 
Qədriyənin rus dilinə çevrilmiş “Ulıbka lunı” (Ayın təbəssü-

---

mü) kitabım nəşr edir. Məşhur malkar şairi Qaysın Quliyevin 
ön söz yazdığı bu kitab müəllifinə böyük uğur qazandırır. Ki- 
tabın birinci nüsxəsi gənc şairə Moskvada Gənc Yazıçıların VI 
Ümumittifaq müşavirəsində təqdim olunur və Dağıstan Kom- 
somolu Mükafatına layiq görülür.
Qamzat Acıgəldiyevin ana dilində yazdığı şeirləri rus dilinə 
çevirməklə onu daha geniş aidutoriyada təbliğ etməyə çalış- 
mışdır.
1978-ci ildə Moskvada SSRİ Yazıçılarının qurultayında və 
Daşkənddə Asiya Afrika Ölkələri şairlərinin forumunda iştirak 
edən, Mahaçqalada ana dilində “Xayran”(Heyran) kitabı çap 
olunan Qədriyə həmin ilin iyulunda Kubanın paytaxtı Havana- 
da keçiriləcək XI Ümumdünya Gənclər Festivalına hazırlaşır. 
Lakin bu ona nəsib olmur. İyun ayının 30-da, gündüz onun öl- 
dürüldükdən sonra yandırılmış meyidini öz evində tapırlar