Uygur, qaqauz, quzey

Armiya Ali Sayram Nimşehit 
(1906 - 22.08.1972). 1906- 
ci ildə anadan olan Armiya Nimşehit yaradıcılığa klassık şeir 
ənənəsini davam etdirməklə başlamışdır. Dünyada baş verən 
dəyişikliklər, xaricə gəzməyə və oxumağa gedən uyğur şairlə- 
rinin yeni janrlarda və yeni formalarda şeirlər yazması Nimşe- 
hitə də təsirini göstərir.
O uyğur ədəbiyyatında klassik şeirlə müasir şeir arasında kör- 
pü yaradan bir şair kimi tanınmışdır. Onun şeirlərindəki vətənse- 
vərlik, yeni bədii ifadə vasitələri, üslub əlvanlığı yeni uyğur şei- 
rinə güclü təsir göstərmişdir. Şairin “Vatan muhəbbəti”, “Yürək 
sözü” adlı şeir kitabları və“Pərhad ilə Şirin” adlı dastanı vardır.
Doğu Türküstanda “Hannin tesnip kilgan yeni işləri” (Xanın 
gördüyü yeni işlər) adı ilə çıxan qəzet 1924-cü ildən “Şincan

---

qəziti”, daha sonra, yəni 1935-ci ildən Daniş Damollam tə- 
rəfındən “Aksu uçurliri” (Aksu xəbərləri) çap olunur. “Aksu 
uçurliri” (Aksu xəbərləri) qəzetinə 1939-ci ilə qədər Nimşehit 
redaktorluq etmişdir.
Şairə 1956-ci ildə Həcc ziyarətinə getmək nəsib olur. Həcc 
ziyarəti zamanı vətən həsrəti ilə “Seşindim” (Darıxdım) adlı 
şeirini yazır:
Seşindim mən, seşindim mən, seşindim
- Darıxdım mən darıxdım mən, darıxladım,
Vətən səni təşna bolup seşindim
-Vətən sənə təşnə olub darıxdım.
Mihriz tolşan yürəkimdin seşindim
- Sevginin dolduğu ürəkdən darıxdım.
Dolkunlişan kökrekimdin seşindim
- Coşan bağrımdan darıxdım.
Onun şeirlərinin əsas mövzusunu vətən və millət sevgisi 
təşkil edir.
* * *
Klassik uyğur şeir ənənəsini yaşatmaqla onu yeniləşdirməyə 
çalışan, şeirlərinin əsas mövzusunu millətsevərlik və vətənse- 
vərlik təşkil edən şairlər sırasında 1899-ci ildə Kaşqarın Artuşta 
kəndində doğulmuş və 1982-ci ildə dünyasını dəyişmiş