Устоз Раҳимов Абдулбосит 2009-2010 Муқаддима

2 - { خلق الإنسان } الجنس { من علق } جمع علقة وهي القطعة اليسيرة من الدم الغليظ
(У зот) Инсононни Яъни, бутун инсононни қуюқ қондан озгина бўлак бўлмиш алақдан яратди.
3 - { اقرأ } تأكيد للأول { وربك الأكرم } الذي لا يوازيه كريم حال من الضمير في إقرأ
Ўқинг (аввалгисининг таъкидидир) ваҳоланки, Роббинг У зотга бирор бир саҳоватли, унга тенг бўлмайдиган Акрам зотдир. Мазкур (الواو إقرأ) феълидаги замирдан ҳолиядир. Яъни, соҳибу ҳол феълидаги (انت) дир.
4 - { الذي علم } الخط { بالقلم } وأول من خط به إدريس عليه السلام
У зот қалам билан хат ёзишни ўргатди ва қалам билан биринчи хат ёзган кимса Идрис а.с.дирлар.
5 - { علم الإنسان } الجنس { ما لم يعلم } قبل تعليمه من الهدى والكتابة والصناعة وغيرها
У зот инсонониятга ҳидоят, ёзиш, ҳунармандчилик ва ундан бошқа нарсаларни билишидан аввал билмаган нарсанларни ўргатди.
6 - { كلا } حقا { إن الإنسان ليطغى }
7 - { أن رآه } أي نفسه { استغنى } بالمال نزل في أبي جهل ورأى علمية واستغنى مفعول ثان وأن رآه مفعول له
Ҳақки, инсонон , ўзини мол ила беҳожатдеб билгани учун,албатта, туғёнга кетар. Бу оят Абу Жаҳл ҳақида нозил бўлган. (رأى) феъли илмий Яъни, алима феълига ўхшаган икки мафуъллик. (استغنى) феъли мафуъл ассоний. Ва (أن رآه) жумласи мафуълун лиажлиҳдир.
8 - { أن إلى ربك } يا إنسان { الرجعى } أي الرجوع تخويف له فيجازي الطاغي بما يستحقه
Ей инсонон, қайтиш Роббингадир. Мазкур оят уни қўрқитиш учун.Бас шундай экан У туғёнга кетувчини ўзи лойиқ бўлган жазо билан жазолайди.
9 - { أرأيت } في الثلاثة مواضع للتعجب { الذي ينهى } هو أبوجهل
10 - { عبدا } هو البني صلى الله عليه و سلم { إذا صلى }
Кўрмайсизми, (бу-феъл уч ўринда ҳам таажжуб учун Яъни, ажабланинг) намоз ўқиётган бир бандани намоздан қайтараётган кимсани. Намоз ўқиётган Расулуллоҳ с.а.в.дир.
11 - { أرأيت إن كان } المنهي { على الهدى }