Усмонхон алимов

 
Усмонхон Алимов

373
Турли хатарлардан огоҳ бўлиш
Ахлоқсизлик, бузуқлик, ичкилик, чекишга ружу қў­
йиш ва нафсга қуллик оқибатида пайдо бўладиган касал­
ликлардан фарзандни доим огоҳ этиш керак. Бунинг 
учун нафсга эрк бериш ва бузуқлик оқибатида келиб 
чиқадиган аянчли ҳолатларни тўғри тушунтириш мақ­
садга мувофиқ. Табиийки, ўз танасига етадиган озор, са
­
ломатлигидан айрилиш қўрқуви фарзандни бу хатарли 
йўллардан қайтаради.
Жинсий йўллар орқали юқувчи инфекциялар жуда 
хавфли касалликларга дучор этади. Улар бемор тана
­
сида ҳам, жамият учун хам оғир асоратлар қолдиради. 
Энг олдин эркак ва аёллар репродуктив саломатлигига 
сал бий таъсир кўрсатади, болаларда оғир туғма касал
­
ликларга сабаб бўлади, бемор ички аъзоларининг оғир 
жароҳатларига олиб келади. Улар асосан жинсий йўл 
орқали тўғридан­тўғри юқади.
Ижтимоий текширувлар шуни кўрсатдики, аксарият 
14–16 ёшдаги ўсмирлар учун ушбу касалликлар ҳақидаги 
маълумотлар билан танишув долзарб бўлиб кўринади. 
Аммо болаларни ушбу маълумотлар келажакда уларга 
фойдали бўлишига ишонтириш лозим. Зеро, бу саломат­
ликни, баъзи холларда эса, ҳаётни сақлашга ёрдам бе
­
ради, жисмоний ва маънавий изтиробларнинг олдини 
олади, шахс саломатлигини таъминлаш йўлида тўғри 
қа рор қилишига ёрдам беради. Ҳозирги вақтда жинсий 
йўл орқали юқувчи касалликларнинг 20 дан зиёд қўз­
ғатувчиси маълум. Шунинг учун фаҳш ишлар орқали 
юқадиган хавфли касалликларни баён қиламиз:
 
Хламидиоз – жинсий йўллар орқали юқувчи энг кўп 
тарқалган касалликлардан бири. Ҳўжайра ичи паразити 
хламидийлар келтириб чиқаради. Хламидиоз, аниқроғи, 
урогенетал (сийдик­жинсий) хламидиоз венерик касал
­
ликлардан саналади. Бу юқумли инфекцион касаллик 
www.muslim.uz

---

374
Оилада фарзанд тарбияси
бўлиб, унда хламидийлар одамнинг жинсий аъзолари ва 
сийдик йўлларини жароҳатлайди.
Гонорея (сўзак) – кўҳна юқумли касаллик бўлиб, у жуда 
қадимдан маълум. У ҳақида маълумотлар эрамиздан уч 
ярим минг йил аввалги Миср табобатининг қадимий та­
рихий ёдгорлиги “Эберс Папируси”да учрайди. Бу касал
­
лик тарқалиши бўйича хламидиоздан кейинги ўринда 
туради. Гонорея ҳақида адабиётларда қайта­қайта ёри
­
тилса ҳам, лекин унга нисбатан асосланмаган бепарво 
муносабат ҳамон сақланиб қолмоқда. Сўзак касаллиги, 
асосан,
 
зино орқали юқади. Бачадон ва тухумдонда ўткир 
ёки сурункали шамоллашга сабаб бўлади. Бепуштлик ва 
бўғимларнинг шамоллашига олиб боради. Туғиладиган 
болага салбий таъсир этади, унинг кўзларида шамоллаш 
пайдо қилиб, оқибатда кўр бўлишга олиб келади.
Сифилис (заҳм) – бу сурункали венерик касаллик бў­
либ, тери, шиллиқ қаватлар, ички аъзолар, суяк ва асаб 
тизимини жароҳатлайди. Бу туғма ёки орттирилган уму
­
мий юқумли касаллик бўлиб, даволанмаган беморлар
­
да узоқ йиллар давом этади, қўзиш даврлари, яширин 
давр лари алмашиниб туради. Бу Оврупа мамлакатлари
­
да зино орқали тарқалгани учун “Оврупа касаллиги” деб 
ҳам аталади.
Трихомониоз – етарлича кенг тарқалган касаллик. 
Унинг қўзғатувчиси трихомонада бир ҳужайрали зарар
­
кунанда бўлиб, эркаклар ва аёлларни касаллантиради.
Герпес – вирусли юқумли касалликлардан бўлиб, так­
ро рий кечиши, тери ва шиллиқ қаватларда тошмалар 
тошиши, марказий ва периферик асаб тизими, кўзни за
­
рарлаши билан фарқланади. Булар вақтида аниқланиб 
даволанмаса, бепуштлик, ҳомиланинг тушиб қолиши ёки 
ривожланмаслиги, бачадон саратони (раки), кўрлик, юрак 
хасталиклари, руҳий касалликлар ва бўғимларнинг ши
­
кастланиши каби жиддий оқибатларга олиб келади.
Жинсий яралар касаллиги
 
зино – ҳаром жинсий алоқа 
билан юқадиган касаллик. У шиллиқ тўқималарнинг 
www.muslim.uz

---