Усмонхон алимов

 
Усмонхон Алимов

313
дай ёзади: “Инсоният тарихий тараққиётининг қайси 
даврига назар ташламанг, диний эътиқод ҳар қандай 
буюк давлатнинг пойдевори сифатида хизмат қилиб кел
­
ганига гувоҳ бўласиз. Ҳиндистон, Хитой, Юнонистон, 
Аф рика ёхуд Жанубий ва Марказий Америка тамаддун
­
лари бўладими – уларнинг барчасида бир хил жараённи 
кузатиш мумкин: тамаддунлар дин негизида вужудга 
келган ва аксинча, қандайдир сабаблар туфайли анъана
­
вий эътиқоднинг жамият ҳаётига таъсири сусайган ёхуд 
ундан бутунлай воз кечилган ҳолда миллатлар, халқлар 
ва давлатлар таназзулга юз тутган”.
Учинчиси,
 
ғарбда миллий қадрият ва анъаналар сиқиб 
чиқарилиб, ёш авлод қалби ва онгига ғайриинсоний ғоя­
лар сингдирилмоқда. Бунинг оқибатида Ғарб мамлакатла
­
рида “оммавий маданият” тушунчаси юзага келди. У ғарб 
дунёсида ўтган асрнинг иккинчи ярмида шаклланди. Гар
­
чи “маданият” деб аталса­да, аслида, мазмун­моҳиятига, 
ният­мақсадига кўра, “оммавий маданият” ҳақиқий ма
­
даниятнинг кушандаси. “Оммавий маданият” кўпдан­
кўп шаклларда ўзини намоён этади. Масалан, 
“китч”
– заррача бадиий­эстетик қимматга эга бўлмаган нарса 
ва буюмларга юксак андоза тусини бериш. 
“Комикс”
– 
та гига қисқа матн ёки луқмалар битилган беҳаё матбаа­
расм маҳсулотлари. 
“Старизм”
– субъектив эҳтиросларга 
берилган ҳолда эстрада артистлари, актёрлар, спортчи
­
лар, телебошловчиларни кўкка кўтариш. 
“Хэппининг”
–
ногаҳон уюштириладиган “кескин” томошалар, масалан, 
пианино ёки автомобилларни уриб, абжағини чиқариш 
ёҳуд ўт қўйиб ваҳшиёна, оммавий “кўнгил очиш”ларни 
ўтказиш. Ушбулар “оммавий маданият”нинг айрим кў­
ринишлари, холос.
Тўртинчиси,
 
ғарб маданияти ажралиш, аборт ва ўзбо­
шимчаликни тараққиётнинг ўзига хос муҳим бос қичлари 
сифатида талқин этаётганидан ташвишланиб, бир олим 
бундай ёзади: “Маънавият ва ахлоқнинг моҳияти хусу
­
сида якдилликка эриша олмас эканмиз, у ҳолда қандай 
www.muslim.uz

---

314
Оилада фарзанд тарбияси
қилиб маънавияти юксак жамиятни барпо этишимиз 
мум кин? Наҳотки, юртимиз тақдирига бефарқ бўлмаган 
кишилар маданий инқилобчиларнинг бутун саъй­ҳара­
кати одамларни имон­эътиқодидан қайтариш, Яратган
­
дан юз ўгириш ва уларнинг онгига “турмуш тарзининг 
барча шакллари тенг ҳуқуқлидир” қабилидаги ғаразли 
ғоя ва қарашларни сингдиришга йўналтирилганини пай­
қамаётган бўлса?”
Бешинчиси,