Усмонхон алимов

 ْمَل ٍمْوَـق َباَب ىَتَأ اَذإ َمَّلَسَو ِهْيَلَع ُللها ىَّل َص ِللها ُلوُسَر َناَك “ :َدُواَد وُبَأ ىَوَر
www.muslim.uz

---

 
Усмонхон Алимов

189
 :ُلوُقَـيَو ِر َسْيَْلا ِوَأ ِنَمْيَْلا ِهِنْكُر ْنِم ْنِكَلَو ِهِهْجَو ِءاَقْلِت ْنِم َباَبْلا ِلَبْقَـت ْسَي
ْمُكْيَلَع ُمَلا َّسلا ،ْمُكْيَلَع ُمَلا َّسلا
Абу Довуд ривоят қилади. «Расулуллоҳ (соллал лоҳу 
алайҳи ва саллам) одамлар эшигига келганларида юзла
­
ри билан эшикка юзланмасдилар, ўнг ёки чап ёнларини 
эшикка қилардилар ва: “Ассалому алайкум”, “Ассалому 
алайкум”, дердилар».
Уй эгаси “қайт” деса, қайтиш
Аллоҳ таоло бундай дейди:
«
...Бас, агар у 
(уй)
ларда ҳеч кимни топма сан гиз лар, 
унда то сизларга изн берилмагунча уларга кир ма-
нгиз! Агар сизларга “қайтинглар” дейилса, қайтиб ке
­
таверинглар! Шу сизлар учун энг тоза 
(йўл дир).
 Аллоҳ 
қилаётган ишларингизни билув чи дир» 
(Нур, 28)
.
Рухсат сўровчи кишига хонадон эгалари монелик бил
­
дирганида, дарҳол орқага қайтиши лозимлиги баён этил­
моқда. Чунки хонадондаги айни муҳит ва вазият шуни 
тақозо қилаётгани учун шундай жавоб бўлди. Шу боис 
келган киши кириш учун бирор баҳона то пишга ҳаракат 
қилмай, орқага қайтиши шарт. Чунки Аллоҳнинг буйруғи 
юқоридаги ояти каримада шунга далолат этмоқда. 
Қатода айтади: Бир муҳожир: “Бутун умрим бўйи бу 
оятдаги ҳолатни қидирдим. Аммо бундай вазиятга туш
­
мадим. Бир вақтлари келиб, баъзи биродар ла рим дан 
рухсат сўрадим. Улар “қайт” дедилар. Бас, мен хур санд 
бўлган ҳолимда (яъни ўша оятга амал қил ганимдан) ор
­
тимга қайтдим”, деди.
Бу Ислом динимиздаги “изн сўраш” одобларининг энг 
муҳим қоидалардандир. Фарзандларимиз шу фази лат­
ларга эга бўлиб тарбия топар экан, албатта бугун, эртага 
ва то қиё матга қадар давом этажак наслу на са би миздан 
яна ула мо лар, фозиллар ва ўз илму маъ ри фат ларининг 
манфаатлари ила жаҳонни ҳайратга сола диган машҳур 
www.muslim.uz

---

190
Оилада фарзанд тарбияси
ин сонлар етишиб чиқади, иншааллоҳ. Буюк ва Улуғ, Қо­
дир Раббимиздан барчамиз илти жолар қилиб, бу йўл да 
олиб бораётган ишларимизда шижоат ва бара котлар ти
­
лаймиз.
МАЖЛИС ОДОБИ
Бу ерда мажлис сўзи кенг маънода ишлатилади. Икки 
кишининг ўзаро суҳбати ҳам, кўп кишиларнинг машва
­
рати ҳам мажлис сўзи билан ифодаланган. Унинг одоб­
ларини қисмларга бўлиб баён қиламиз.
Учрашганида қўл бериб кўришиш