Usmanova N. Yu. Iqtisodiyot va moliyaviy menejment

Aylanma mablag`larni normalashtirish 
Sanoat korxonalarining faoliyati asosiy va aylanma fondlar hamda aylanma 
mablag`lar bilan uzviy bog`likligi alohida ahamiyat kasb etadi. Muomaladagi 
ishlab chiqarish fondlarining yigindisi aylanma mablag`larni ifodalaydi. Aylanma 
mablag`lar 2 ta fondni o`z ichiga oladi: 
1.
Aylanma fondlar; 
2.
Muomala fondlari. 
Aylanma fondlar o`z navbatida ishlab chiqarish jamg`armasi, tugallanmagan 
ishlab chiqarish, kelgusi davr xarajatlari va skladlar (ombor)lardagi tayyor 
mahsulotlardan iborat bo`ladi. 
Muomala fondlariga jo`natishga yuklangan mahsulotlar va davlat bankidagi 
pul mablag`lari kiritiladi.
Aylanma mablag`larning tarkibini 21.1-chizmada ko`rish mumkin: 
Aylanma mablag`lar doimo harakatda bo`lib, pul va ishlab chiqarilgan tovar 
shaklida ruy berishi mumkin. U quyidagi sxema bilan ifodalanadi: 
1
P
T
I
I
I
P
h
ch
v
⎯→
⎯
⎯→
⎯
⎯→
⎯
Bunda: 
P
– korxonaning pul shaklidagi mablag`lari; ishlab chiqarish vositalarini 
sotib olish uchun (
I
v
) va ish haqi (
I
h
), so`m hisobida. 
I
ch
– ishlab chiqarish vositalarining unumli iste`moli, so`m hisobida; 
T 
– ishlab chiqarish vositalarining ishlab chiqarish jarayonida iste`mol 
qilinishi natijasida ishlab chiqarilgan tovarlar qiymati, so`m hisobida; 

---

296 
P
1
– ishlab chiqarilgan mahsulotlarni sotish natijasida hosil bo`lgan pul, 
so`m hisobida.