Uslubiy qo`llanma suzish va uni o'qitish metodikasi andijon 2012

Sport suzish usullarida startlar va burilishlar texnikasiga o'rgatish 
Start.
Suzish mashg'ulotlarida va musobaqa vaqtida suzuvchi maxsus start 
tumbochkasidan yoki suvdan 30-150 sm baland ko'prikchadan sakrab sho'ng'iydi. Start sakrashi 
ancha tez suzish imkoniyatini beradi. Suvning chuqurligi 2,5-3 metrdan kam bo'lmasa, yuqorida 
aytilgan balandlikdan sakrab o'rganish mumkin. Sayoz joyda sho'ng'ish juda xavflidir, chunki 
suv tagida urilib shikastlanib qolish mumkin. Start beruvchi xushtak chalib "qatnashchilar o'z 
joyiga o'tsinlar!" degan komandani bergandan keyin suzuvchilar start tumbochkalariga chiqib 
turadilar. "Tayyorlaning!" degan komanda berilgach, tumbochkalarning oldingi qismiga o'tib 
olish, oyoq barmoqlarini tumbochka qirrasiga tirab, tizzani bukib oldinga engashib turish kerak. 
Bayroqcha yoki start to'pponchasi bilan "Tashlangn!" komandasi berilgandan keyin qo'llarni 
tezgina oldinga uzatib, oyoqlar bilan taxtadan qattiq depsinib sakrash, gavdaning to'ppa-to'g'ri 
turishi, boshning oldinga cho'zilgan ikki qo'l orasida bo'lishi kerak. Suvga shunday borib tushish 
kerakki, gavda 50-80 sm chuqurlikda oldinga siljib borsin. Suv betiga chiqqan zahoti suza 
boshlang. Krol usulida suzganda suv ostidagi tezlik pasaygandan keyin suzuvchi oyoqlarini 
ishlata boshlaydi, nafas olish uchun boshni burgan tomondagi qo' lni ishlatmay, balki ikkinchi 
tomnidandagi qo'l bilan eshadi. Ayni shu vaqtda nafas chiqariladi. Suzuvchi suv ustiga qalqib 
chiqadi. So'ngra oyoq harakatini susaytirmay, suzuvchi suza boshlaydi. Birinchi qo'l suvga 
botirila boshlaganda ikkinchisi eshishning yarmiga etgan bo'ladi. Xuddi shu paytda nafas 
chiqarish tugatiladi, nafas olish uchun yon tomonga bosh buriladi, suzuvchi krol usulida suzadi. 
Start olish umuman suzish musobaqalarida katta axamiyatga ega. Buning uchun amalda 
1.0 sekundgacha vaqt ketadi. Sportchilarning muvofaqqiyati ko'p jixatdan startni to'g'ri olishga 
bog'liq. Texnik jixatdan to'g'ri bajarilgan start suzuvchiga o'z gavdasini qulay holatga saqlash va 
masofa boshida zaruriy bo'lgan tezlikka erishishiga imkon beradi. Odatda, startning ikki turidan 
foydalaniladi: