Қурилиш ва архитектура” кафедраси. 5340500 “Қурилиш материаллари, буюумлари ва конструкциялари ишлаб чиқариш” йўналиши учун

3.1. Цехнинг ишлаш режаси
Цехнинг ишлаш режаси технологик асбоблар, хом-ашё оқими, ишлайдиганларнинг рўйхатини ҳисоблаш учун асосий белги бўлиб қолди ва йил ичида иш куни ва суткада ишлаш навбати сони билан таснифланади. Асосий иш олиб бормайдиган, ёки ишлаб чиқаришда иккиламчи роль ўйнайдиган цех ва бўлимлар икки смена иш таркибида ишлаш мумкин.
Шу муносабат билан қуйидаги иш тартиби қабул қилинади:
Боғловчи моддалар заводлари одатда иккита асосий цехга эга: куйдириш ва майдалаш цехлари, тайёр махсулотларнинг омбори билан куйдириш цехлари учун ишни суткада уч смена бўйича ва бир йилда узлуксиз хафта бўйича 350 кун деб ҳисобланади, қолган 10 кунни хар йили тузатиш ишлари учун ажратилади.
Майдалаш цехлари учун иш тартиби бир йилда узлуксиз хафта бўйича 305 кун, навбат сони эса бир суткада иккита деб қабул қилинади, учунчи навбатда асбоб – ускуналарни тузатиш ишлари олиб борилади. Боғловчи моддалар ишлаб чиқарадиган корхоналар учун, агар цехлар бир биридан омборлар билан бўлинмаган бўлса, унда куйдириш ва майдалаш цехлари бир иш тартибида ишлаш керак.
Якуний ҳисобланган белгиларни жадвалга расмийлаштириш керак.

Корхона ишлаш тартиби

жадвал-1

№

Цех, бўлимлар номи

Бир йилда кунлар сони

Бир суткада навбат сони

Иш набатининг вақти

Бир йиллик ишлатиш вақти, соат

Ишлатилиш вақти

Иш вақтининг бир йиллик фонди, соати

Аралаш усулда ёқилг`и сарфини ҳо`л усулга нисбатан 20 — 30% га камайтириш мумкин ва бу таҳминан ҳўл усул билан таққослаганда капитал сарф ҳаражатлар 10 % га камаяди. Бу хом —ашёвий аралашма хо`л усулда тайёрланади куйдириш жараёни эса қуруқ усулда олиб борилади яъни шлам махсус асбобларда сувсизланади, со`нг куйдиришга печга жо`натилади.Бироқелектрқувватисарфи15-20% га ортади.

Технологияда куйдирилган клинкерни махсус совитгичларда ҳаво ёрдамида тез совутиш муҳумдир.
Шунингдек, асосида хом —ашёвий аралашмани нурлантириш ёювчи радиасион - кимёвий усул устида ҳам бош котирилмокда.
Аралаш усулда портландсемент ишлаб чиқариш технологияси схемаси

Suv

Ohaktosh

Gil

Kuydirish

Shlambaseyn

Sovutgich

Tegirmon







3.2 Цех махсулдорлиги
Сехнинг ишлаш режаси технологик асбоблар, ҳом ашё оқими, ишлайдиганларнинг рўйхатини ҳисоблаш учун асосий белги бўлиб қолди ва йил ичида иш куни ва суткада ишлаш навбати сони билан тавсифланади.
Асосий иш олиб бормайдиган, ёки ишлаб чиқарисда иккиламчи рол ўйнайдиган сех ва бўлимлар икки навбат иш тартибида ишлаши мумкун.Шу муносабат билан қуйдаги иш тартиби қабул қилинади: Боғловчи моддалар ишлаб чиқариш заводлари одатда иккита асосий сехга эга бўлади. Улар: куйдириш ва майдалаш сехлари. Бази боғловчи моддалар ишлаб чиқариш сехларида, заводларида учинчи сех –туйиш сехлари ҳам мавжуд бўлади.
Тайёр маҳсулотларнинг омбори билан куйдириш сехлари учун ишни суткада уч навбат бўйича ва бир йилда узлуксиз ҳафта бўйича 350 кун деб ҳисоблайди, қолган 10 кунни ҳар йили тузатиш учун ажратилади. Асосий иш олиб бормайдиган ёки ишлаб чиқаришда иккиламчи рол ўйнайдиган сех ва бўлимлар икки навбат иш тартибида ишлаши мумкин.
Майдалаш сехлари учун иш тартиби эса бир йилда узлуксиз ҳафта бўйича 305 кун, навбат-навбат сони эса бир суткада иккита деб қабул қилинган, учинчи навбатда эса асбоб-ускуналарни тузатиш ишлари олиб борилади.
Боғловчи моддалар ишлаб чиқариш заводлари учун, агар сехлар бир-биридан омборлар билан бўлинмаган бўлса, унда куйдириш ва майдалаш сехлари бир иш тартибида ишлаши керак. Якуний ҳисобланган белгиларни жадвалга расмийлаштириш керак.