Қурилиш қоришмалари технологияси

• 5-расм. Бетон қоришмаси ҳаракатчанлигини конус ёрдамида аниқлаш.
• а- конуснинг умумий кўриниши; қоришмалар: б - бикир; в - кам ҳаракатчан; г - ҳаракатчан; д - ўта ҳаракатчан, ва оқувчан.

Цемент ҳамирини структурали деб номланувчи системаларга киритадилар. Улар структуранинг бошланғич мустаҳкамлигини қисман ҳарактерлайди. Цемент ҳамирида юпқа сув қобиғи билан ўралган зарралар орасидаги молекуляр боғланиш кучлари ҳисобига аниқ структура (таркиб, структура) юзага келади. Суюқ фазанинг қобиқлари цемент ҳамири таркибида узлуксиз тўрсимон муҳитни келтириб чиқаради ва бу унга пластиклик хоссаларини беради ҳамда ташқи куч таъсирлари қўйилган ҳолларда системанинг шакл ўзгартиришларига замин яратади.

• Цемент ҳамирини структурали деб номланувчи системаларга киритадилар. Улар структуранинг бошланғич мустаҳкамлигини қисман ҳарактерлайди. Цемент ҳамирида юпқа сув қобиғи билан ўралган зарралар орасидаги молекуляр боғланиш кучлари ҳисобига аниқ структура (таркиб, структура) юзага келади. Суюқ фазанинг қобиқлари цемент ҳамири таркибида узлуксиз тўрсимон муҳитни келтириб чиқаради ва бу унга пластиклик хоссаларини беради ҳамда ташқи куч таъсирлари қўйилган ҳолларда системанинг шакл ўзгартиришларига замин яратади.
• Одатда бетон қоришмалари биржинсли муҳит яратиш учун етарли миқдордаги цемент ҳамири ва сувга эга бўлади (аввал келтирилган биринчи ва иккинчи тур бетон қоришмаларининг классификациясига қаралсин). Бундай қоришмалар бирламчи структурасини мустаҳкамлиги аниқ пластиклик ва ҳаракатчанликка эга бўлган цемент ҳамири каби ўзини тутадилар.
• Структуралашган системаларга ташқи кучлар қўйилганда суюқ жисмларга қараганда ўзини тутиши билан тубдан фарқланади. Агар суюқликнинг қовушқоқлиги доимий ва қўйилаётган босимга боғлиқ бўлмаса, структуралашган системаларнинг қовушқоқлиги системага таъсир этувчи ташқи кучларга боғлиқ ҳолда доимий ҳароратда ҳам бир неча марта ўзгаради. Қовушқоқлик системанинг сурилишдаги кўчланишига ёки сурувчи деформацияларнинг тезлигига боғлиқ.