Urganch davlat universiteti X. R. Matyoqubov, J. K. Tojiyev texnologiya va dizayn

Suyuqlanuvchi  nusxa  yordamida  quyma  olish 
usulida  quyma  olish  uchun 
oson  suyuqlanuvchi  materialdan-parafin,  stearin,  mum  (bitum)va  boshqalardan  turli 
quymalarning  nusxalari  tayyorlanadi.  Buning  uchun  esa  polat,  bronza  yoki  jezdan 
nusxa etaloni yasalib, bu etalonni oson suyuqlanuvchi qotishmaga botirish yo`li bilan 
press-qolip tayyorlanadi. Ana shu press-qolip suyuqlantirilgan parafin, stearin, mum 
(bitum) bilan 3-6 atm (303-606 kN/m2) bosim ostida to`ldirilib, juda aniq nusxa hosil 
qilinadi.  Shu  usulda  tayyorlangan  bir  necha  nusxa  blok  qilib  yig`iladi  va  quyish 
tizimiga  tutashtiriladi.  Keyin  bu  yig`ilgan  nusxalar  bloki  suyuq  shisha  yoki 
gidrolizlangan etil silikat
(C2 5O4 ) 
Si eritmasi bilan kvars kukuni qorishmasiga 2-3 
marta  botirib  olinadi,  shunda  nusxalar  blok  sirtida  2-3  mm  qalinlikdagi  o`tga 
chidamli  silliq  qoplama  hosil  bo`ladi.  Nusxalar  bloki  zavodda  2-3  soat  davomida 
quritilgandan keyin opoka ichida atrofi qolip aralashmasi bilan zich qilib to`ldiriladi. 
Opoka  ichidagilari  bilan  birga  mufelli  pechda  qizdiriladi,  bunda  nusxalar  va  quyish 
tizimi suyuqlanadi hamda tashqariga olib chiqadi, natijada nusxalar va quyish tizimi 
o`rni  bo`shab  qoladi,    qolip  hosil  bo`ladi.  Bu  qolip  800-900  °C  gacha  qizdiriladi, 
bunda qolip puxtalanadi va metall quyish uchun tayyor holga keladi. Bunday qolipga 
suyuq metall odatdagi usul bilan ham, markazdan qochirma usul bilan ham quyilishi 
mumkin.  Bu  usul  bilan  quyib  hosil  qilinadigan  quyma  zich  bo`ladi,  demak,  uning 
mexanik xossasi yaxshilanadi.