Urganch davlat universiteti tarix fakulteti



Download 326,5 Kb.
bet9/21
Sana19.01.2017
Hajmi326,5 Kb.
#664
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   21
Qoraxoniylar davlati. Qoraxoniylar davlati Yettisuv hududida Qarluq (759-940) davlati o’rnida tashkil topdi. Sotuq Bug’roxon (915-955) 942-yili Balosog’un hokimini mag’lub etib o’zini xon deb ataydi. Qoraxoniylar somoniylar davlatidagi milliy nizolardan ustalik bilan foydalandilar. Shunday qilib somoniylar qo’l ostidagi yerlarni qo’lga kiritdilar. Somoniylar hududida ikki ulkan davlat tashkil topdi. G’azna shahridagi somoniylar noibi Sabuqtegin o’lgach uning o’g’li Mahmud G’azna hokimi bo’lgan. Amudaryoni ikkisi o’rtasidagi chegara qilindi. Shunday qilib Amudaryoning so’l tomonida shimoliy Hindiston yerlaridan Kaspiyning janubiy qirg’oqlarigacha yerlar hozirgi Afg’oniston, shimoli-sharqiy Eronni o’z ichiga olgan G’aznaviylar davlati bo’lsa, ikkinchisi Qoshg’ardan Amudaryogacha cho’zilgan sharqiy Turkistonning bir qismini Yettisuv, Shosh, Farg’ona hududlarini o’z ichiga olgan edi. Qoraxoniylar davrida markaziy boshqaruv tizimi ikki idora: dargoh va devonlardan iborat bo’lgan. Oliy hukmdor viloyat va shaharlarga hukmdor sulola namoyondalarini tayinlagan. Viloyat hukmdorlari ilig unvoniga ega edi.

Qoraxoniylar davrida markaziy (dargoh) boshqaruv tizimiga e’tibor berilgan. Saroy ishlari boshqaruvchisi mehmonlarni qabul qilish hizmati boshlig’i ,,Biruq” deb atalib, xazinachi, oshxona mutasaddisi, sharbatdor, yotoq, kiyim-kechak bilan ta’minlovchi xizmat, ov uyushtirish xizmati (qushchi) kabi har birining o’z o’rni bo’lgan.

Qoraxoniylardan Ibrohim Tamg’achxon islomning ashaddiy tarafdorlaridan bo’lganligi haqida ma’lumotlar bor. Demak Qoraxoniylar o’z qonuniy ishlarida islom tartiblariga qattiq rioya etganlar.

Ga’znaviylar davlati boshqaruvida ham dargoh va devonlar turgan. Hukmdorlar amir unvonida bo’lishgan. Lekin hojiblik unvoni diqqatga sazovor. Jumladan: ulug’ hojib, saroy hojibi, navbatdagi hojib, hojib-jomador kabi unvonlar mavjud edi. Demak hojiblik go’yo bir tabaqa sifatida namoyon bo’ladi. O’z davri uchun hojiblik ritsarlik tushunchasiga yaqin bo’lishi mumkin”1. Devonlar esa ijroya idorasi bo’lganligi ma’lum. Vazir devoni, harbiy ishlar devoni, diplomatik, hisob-kitob, pochta habar devoni faoliyat ko’rsatganligi manbalarda ma’lum.

G’aznaviylarning mamlakat ravnaqi haqida so’z ketsa XI asr fan va madaniyati olamshumul yutuqlarga erishganligini ko’rsatish mumkin. Beruniy, Firdavsiy, Gardiziy, Bayhaqiy, Nosir Husrav va ibn Sino kabi olimlar yetishganligi g’aznaviylar hukmronligi davrining natijasi edi.


Download 326,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   21




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish