Urganch davlat universiteti «pedagogika va psixologiya» kafedrasi

O‘qituvchi faoliyatida yuzaga kelayotgan muammolarni o‘rganishning asosiy aspektlari:
1. Kasbiy. Ushbu jihat bilan bog‘liq qiyinchiliklar samaradorlik, ishonch, faoliyat sifati orasidagi sabab-oqibat aloqadorliklari va faoliyat sub’ektining individual o‘ziga xosliklarini o‘rganish bilan tavsiflanadi.
2. Fiziologik. Mazkur aspekt o‘qituvchi faoliyatida yuzaga kelayotgan qiyinchiliklarni uning oliy nerv faoliyati tizimi va sensomotor harakatlari orasidagi bog‘liqlikda ko‘rib chiqadi.
3. Ijtimoiy. Ushbu jihat bilan bog‘liq qiyinchiliklar o‘qituvchining ijtimoiy mavqei, obro‘-e’tibori, uni ijtimoiy himoyalash bilan bog‘liq masalalarni ko‘rib chiqishni taqozo etadi.
4. Tibbiy. Mazkur aspekt faoliyatdagi qiyinchiliklarni o‘qituvchining ruhiy, jismoniy sog‘lomligi, turli kasalliklarni orttirishi, ularni salomatlikka ta’sirini aniqlab beradi.
Kasbiy faoliyat bilan bog‘liqlikda yuzaga kelayotgan qiyinchiliklar quyidagi ko‘rinishlarda namoyon bo‘lishi mumkin:
1) faoliyatning ob’ektiv shart-sharoitlari. YA’ni shaxsning o‘z faolligini namoyon qilishga to‘sqinlik qilinishi, boshqacha aytganda bar’erlarning mavjudligi;
2) shaxsning o‘ziga xos psixologik xususiyatlari.


O‘qituvchining kasbiy faoliyati bilan bog‘liq muammolarni yuzaga keltiruvchi ob’ektiv shart-sharoitlarga quyidagilar kiradi:
1) o‘qituvchi mehnatini tashkil etishda metodik ta’minotning etarli bo‘lmasligi;
2) o‘qituvchi faoliyatini baholashdagi formalizm (yuzakilik);
3) o‘qituvchining ikkinchi darajali vazifalarga jalb etilishi.
Pedagog shaxsining spetsifik o‘ziga xosliklari bilan bog‘liqlikda yuzaga keladigan qiyinchiliklar:
1) pedagogik faoliyatni amalga oshirishda ichki kuch va imkoniyatlarning etarli emasligi;
2) sohadagi islohotlar bilan bog‘liqlikda faoliyatni o‘zgartirish imkonini bermaydigan o‘z-o‘zini yo‘naltirish mexanizmining buzilishi;
3) salbiy psixologik holatlar (ishonchsizlik, asabiylik, qo‘rquv, o‘z faoliyatidan qoniqmaslik va boshqalar).