Urganch davlat universiteti «pedagogika va psixologiya» kafedrasi

O`quvchi-yoshlarni mustaqil hayotgga tayyorlashda oila-mahalla-ta`lim muassasasi hamkorligi.


Oilada bola tarbiyasini yo’lga qo’yishda mahallaning roli kattadir. Qadimdan o’zbek xalqi maxalla-jamoatchilik bilan hamjihatchilikda yashab, oilaviy urf-odat va an’analarni ular ishtirokida, ular bilan bamaslahat o’tkazganlar.
Mahalla kishilarni birlashtiradigan, ijtimoiy-siyosiy, madaniy-ma’rifiy va tarbiyaviy ahamiyatta ega bo’lgan jamoa vazifasini bajarib kelgan. «Bir bolaga etti maxalla ota-ona degan nakldan kelib chikib kelajak avlodni tarbiyalash va unga ta’lim berish jarayonini amalga oshirish borasida kichik Vatan bulmish maxallaning oldida kuyidagi vazifalar turadi:
- maxala o`z xududidagi yordamga muxtoj oilalarni aniklaydi va ularni kullab – kuvvatlab, farzand tarbiyasida ishtirok etadi;
- ma’nannosoglom oilalarni maxala yiginlarida muxokama qilish va ularga nisbatan chora ko`rish;
- maxalla xududidagi o’quv tarbiya muarssasalaridagi ijtimoiy va iqtisodiy yordam kursatilishini kullab-kuvvatlash;
- ota-onalar orkali bolalardagi mexnatsevarlik vatanparvarlik, tashabbuskorlik kabi xislatlarni singdirishni ragbatlantirish
- maxala xududida o’quv tarbiya muassasalari Bilan birgalikda bayram, kurik tanlov, anjuman, sport musabokalarini tashkil etish.
- ta’lim yunalishida iktidorli bulgan O`qituvrchi bolalarni maktab tavsiyasiga ko`ra ijtimoiy va iqtisodik kullab- kuvvatlash;
- ilgor pedagogik xodimlar tarbiyachilarga maxala imkoniyatidan kelib chikkan xolda yordam berish;
- farzandlariga ta’lim –tarbiya berishda ijobiy natijalarga erishgan namunali oilalar xayoti tajribasini ommalashtirish;
- har bir yosh fukoroda O`zbekistonga uning tabiatiga, tarixiga kizikish, maxalla obodonchiligi axilligini uchun javobgarlik ruxini shakllantirish;
Tarbiya jarayoni ishtirokchilari say –harakatlarini birlashtirish maksadida 1993 yilda ishlab chikilgan «Oila, maxalla, maktab xamkorligi kontseptsiyasi eshlarni manaviy barkamol ,vatanparvar etib tarbiyalashda keng jamoatchilik faoliyatini muofiklashtirish borasida malum dasturiamal buldi.
YOsh avlodni ma’naviy axlokiy tarbiyalashda xalkimizning boy milliy, madaniy, tarixiy, an’analariga, urf odatlariga, xamda umumbashariy kadriyatlarga asaslangan. Samarali zamonaviy pedagogik texnologiyaning ishlab chikib amaliyotga tadbik etilishi, shaxsni tarbiyalash va uni har tomonlama kamol toptirishining ustivorligini ta’minlash, umumiy va milliy pedagog madaniyatni oshirish, fuqarolar orasida miliy mafko`raviy tarbiya ishlarini takomillashtiri, «Oila, maxala, maktab xamkorligi» kontseptsiyasini asosiy maksadidir.
«Oila, maxalla, maktab xamkorligi kuyidagi tamoiyillarga va boskichlarda olib borilishi talab etiladi.
Tamoiyillar:
-Talim va tarbiya soxasida xamkorlik jaraeni ishtirokchilari harakatlarining ish birligi;
-Tarbiyalanuvchiga xurmat va talabning uygunligi ;
-Xamkorlik jarayoni sub’ektlarining teng xukukligi va yuksak masuliyati;
-Xamkorlikning milliy asoslanganligi;
-Faoliyat jaraenida millat va davlat manfaatlari ustivorligi .
Boskichlar;
1. boskich; YOsh oilalar bilan ishlash.
2. boskich; farzandning maktabgacha bulgan davrida tarbiyalash
3-boskich: kichik maktab yosh davri uspirinlik davri
4-boskich: O`smirlik davri
5-boskich: davri uspirinlik davri
boskich; YOsh oilalar bilan ishlash
YOsh ota-onalarga farzand va uning tarbiyasi xakida falsafiy tabiy tushunchalarni berish. Bu masalaga tibbiyot xodimlar, obru Xotin kizlarni, ota-onalarni jalb kilib, «yosh onalar va otalar maktablari» faoliyatini yulga kuyish muxim axamiyat kasb etadi.
boskich; farzandning maktabgacha bulgan davrida tarbiyalash.
Farzandning maktabgacha bulgan davridagi jismoniy, akliy va ma’naviy rivojlanishini ta’minlash borasida ularga raosm chizish, vokealarni bayon qilish, o`z-o`ziga xizmat qilish, mustaqil ravishda bilim olishni shakllantirish yo`zasidan, maktabga tayyorlash guruxlarini ishini tashkil etish.