Urganch davlat universiteti iqtisodiyot fakulteti iqtisodiy ta

Jadval
Manba: Vsemirnaya turistskaya organizatsiya (YUNVTO) ©. 2006.
BTT ma’lumotlariga ko‘ra eng ko‘p miqdordagi turistlarning kelishi Yevropa
mamlakatlarida kuzatilmoqda (17 mln. kishidan ortiq). Osiyo va Tinch okeani
mintaqasida 11 mln. kishi, Shimoliy va Janubiy Amerikada 8 mln. kishi, Afrika va
Yaqin Sharq mintaqalarida har biri 3 mln. kishi kuzatildi. So‘ngi yillar (2005 y.)
natijalari shuni ko‘rsatadiki, butun dunyo bo‘yicha turizmning umumiy o‘sish
darajasi 5,3 % ni tashkil qildi. Turizmning dunyo bo‘yicha mintaqalarda eng yuqori
o‘sish darajasi Afrika (+9%) mamlakatlarida kuzatilmoqda. Undan so‘ng Yaqin
Sharq (+8%), Osiyo va Tinch okeani mintaqasi (+8%), Shimoliy va Janubiy Amerika
(+ 6 %) va Yevropa (+ 4 %) mintaqasi egallaydi. Shu borada, Yaqin Sharqda
turistlarning o‘rtacha yillik kelishi keyingi 5 yil ichida, eng yuqori ko‘rsatkichga
erishildi. Xalqaro turizmda eng kam o‘sish esa Yevropa (2%), Shimoliy va Janubiy
Amerikada boru-yo‘g‘i 1 % ga o‘sganligini kurishimiz mumkin. Keyingi besh yilda
turistlarning kelib-ketishi bo‘yicha deyarli o‘sish kutilmagan mintaqa bu hamon
Shimoliy Amerika (-0,3 %) bo‘lib qolmoqda.
2005-2006 yillarda ko‘pgina xalqaro turistlarning kelishida sayyohlikning
bo‘sh vaqtni o‘tkazish va sayr qilish - tomosha, dam olish, ta’tilni o‘tkazish sohasi
(50 %) alohida o‘rnini egallaydi, ularning umumiy soni 402 mln. kishini tashkil qiladi
(2005 y.). Ishga aloqador bo‘lgan turizmning salmog‘i 16 % bo‘lib, turistlarning
umumiy soni 125 mln. kishiga yetgan. Tanish-bilishlar, qarindosh-urug‘lar bilan
ko‘rishish, diniy maqsadlarda (haj safarlari, ziyoratchilik h.k.) keluvchilar salmog‘i
26 % bo‘lib, ularning umumiy soni 212 mln. kishiga yetgan. Qolgan keluvchi turistlar
esa o‘z maqsad va vazifalarini bayon qilishmagan.
Shuni takidlash joizki, keluvchi turistlar o‘z manzillariga havo transportida (45
%), avtomabil transportida (43 %), temir yo‘l transportida (5 %) va suv transportida
(7 %) kelishgan. So‘ngi yillarda turistlar kelib-ketishida havo transportidan
foydalanish salmog‘i borgan sari ortib bormoqda.